R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

cheksizlik kasb e t a d i. H ar bir q o 'lla n ish d a g i nutqiy m a ’n o o'ziga
x o s va qaytarilmas a lo h id alik .
N utqiy m a ’n o qanchalik 
ch ek sizlik kasb etm asin, 
uning
asosidagi sem em a b itta lig ic h a qolaveradi.
Sememaning ijtimoiyligi va nutqiy ma’noning individualligi.
S em em a ijtim oiy 
shartlangan b o ‘lib, u til jam iyati a ’z o la r in in g
«um um -m ehnati» m a h s u li va shu til jam iyati a’zolari u c h u n birday
u m um iy. N u tq iy m a ’no esa har bir so 'z lo v c h i uchun o ‘z ig a xos —
individual.
Sememaning grammatik m a ’no sifatida voqelanishi. 
Ayrim
leksem aning n o m u s ta q il s o ‘z sifatida voq elan ish id a se m e m a n in g o ‘z
m uayyanligini 
k iic h siz la n tir ish in i, 
gram m atik 
m a’no 
sifatid a
105

---

v o q e la n is h in i k o ‘rish m um kin. Quyida [
qaramoq]
leksem asining
ikki m a 'n o s in i qiyoslashga harakat qilam iz. 
1. Hamdam dadasiga
qaraganchœ 
uzoq tikilib qoldi
(A .Q a h J . 
2. Menga 
qara, 
xotin, - dedi
Hoji jid d iy iusda. 0 ‘zbek oyim 
qaradi
(A .Q o d J . 
3. Bu juvon menga
qarab 
k e l a r edi.
( G ‘. G ‘u!.). 
4 Dehqonlar to'dasi qishloqqa 
qarab
yu rdi
( S . A h m . /
5. 
Yashirin xabarlarga va b a ’zi alo/natlarga
qaraganda,