R. I. Toshmuhamedov

y o ‘qligi, gulli novdalarda savatchalaming joylashishi, har xil turlarda gul o'm i va
uning tuzilish xususiyatlari, savatchalardagi gulning tuzilish tiplari, mevasining
xili, vakillarining x o ‘jalikdagi ahamiyati (oziq-ovqat, moy, yem-xashak tayyorlani-
shi, asal olinishi va begona o ‘tlardan iborat bo'lishi) e ’tiborga olinadi.
So'ngra shu oila biror vakilining bug'langan yoki fiksatsiya qilingan to'pguli
ko'riladi. Unda umumiy o'rab oluvchi naycha bor-yo'qligiga, u qanday tuzilganli-
giga, to'pgulni bo'yiga qirqib, gul o'm i qanday shaklda ekanligiga, silliqligi yoki
qipiq bilan qoplanganligiga, kosacha bargining qandayligiga, tojibargi alohida yoki
tutashib o'sganiigiga, shakli qanday (naysimon, voronkasimon, tilchasimon, soxta
tilchasimon) ekanligiga, qancha tojibargdan hosil bo'lganligiga ahamiyat beriladi.
Tojibarglarining nayi ochilib, oynaga yoyib qo'yiladi, gulda androtsey va ginetsey
bor-yo'qligi, changchilaming changdonlari - nina bilan ajratib olinib, gulda qancha
changchi borligi, changchilaming iplari alohida yoki qo'shilib o'sganligi, gul tu-
gunining ustki yoki ostkiligi, tuguncha ko'ndalang qirqilib, unda qancha uya borligi
aniqlanadi.
To'pgulining chekkasidagi gulini ajratib olib, shu reja asosida o'rganiladi.
Mustahkamlash uchun savollar
1. Qoqidoshlar oilasi qanday o'ziga xos sistematik belgilarga ega?
2. Oilaning madaniy holda ko'p ekiladigan turi, unga botanik ta'rif. U xalq
xo'jaligida qanday ahamiyatga ega?
3. Oila qanday belgilari asosida oilachalarga bo'linadi? Oilachalar vakillariga
misollar keltiring.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

BIR URUGTALLALILAR YOKI LOLASIMONLAR SINFI
(Monocatyledones yoki Liliopsida)