R. I. Toshmuhamedov

bo‘linganligini kuzatish mumkin. Oila uchun umumiy gul tuzilisMmng formulasi
quyidagicha:
Ca(5)C0(2+3)A2+2G_(2).
Bu oila vakillarining ba’zi bir turlari parfumeriya sanoatida (Salvia, Lavanda
Nepeta va boshqa), ba’zilari esa oziq-ovqat sanoatida, tibbiyotda (Mentha, Oci-
mum, Origanum, Leonurus va boshqalar) xomashyo sifatida keng qo'llaniladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1. Mavjud bo‘lgan materiallardan 3—4 ta bir-biridan to‘pgullarining gul tuzi­
lishi jihatidan farq qiladigan turlarini olib, ularga tavsif bering va diqqat bilan
o ‘rganing.
2. 0 ‘rganilgan turning vegetativ (poya, ko‘ndalang kesigining shakli, barglar
tuzilishi, joylashishi) va generativ organlari (gul, gul qismlari, to ‘pgul va meva)
rasmlarini chizib oling.
3. 0 ‘rganilgan o ‘simliklami aniqlang.
Ish tartibi
Oilaning tipik vakili sifatida oq lamium yoki Osiyo yalpizi bilan tanishamiz.
Lamium album bog‘, dalalarda begona o ‘t sifatida keng tarqalgan k o‘p yillik o ‘t
o ‘sim ligi b o‘lib, balandligi 3 0 -1 0 0 sm b o‘lishi mumkin. Ildiz sistemasi gorizontal
holda o ‘suvchi ildiz poyalardan hosil b o‘lgan qo‘shimcha ildizlardan iborat. Poyasi
4 qirrali, tik o ‘suvchi, barglari qarama-qarshi joylashgan. Barglari oddiy, yonbarg-
chasiz: pastki barglari uzun bandli, yuqori barglari esa qisqa barg bandli yoki o ‘troq,
tuxumsimon. Hamma barglari ustki tomondan yumshoq tukchalar bilan qoplangan,
burushgan (g ‘ijimsimon).
Gullari boshoqsimon tirs to‘pgulga to‘plangan. Kosachabarglari 1—1,5 sm,
qo‘ng‘iroqsimon, beshtishchali, uchki qismi o ‘tkir uchli. Tojibarglari, asosan, oq
2 -2 ,5 sm, ikki labchali, tashqi tomondan tukchalar bilan qoplangan. Naycha to ‘g ‘ri,