R. I. Toshmuhamedov

1-1,5 sm uzunlikda. Yuqori labcha qalpoqchasimon, butun, ostki labcha 3 ta kurak-
simon tojibargdan iborat.
Changchilaming ikkita kattasi yuqori labcha ostiga berkingan bo‘lib, ikkitasi
kalta. Changdonlari esa qora-siyoh rang. Ginetseyi qo‘shilib o ‘sgan ikkita meva-
bargdan iborat. Ustunchasi uzun. Tugunchasi ustki, mevasi yong‘oqchasimon.
0 ‘rganilgan o ‘simlik qismlarini berilgan topshiriq asosida o ‘rganib, chizib oli­
nadi.
Mustahkamlash uchun savollar
1. Labguldoshlar oilasi vakillari qanday sistematik belgilarga fcga?
2. Efir m oyli xususiyatga ega b o‘lgan turkum vakillariga ta’rif bering. Ular qaysi
hududlarda keng tarqalgan?
3. Oilaning madaniy holda ekiladigan turlarini sanab o ‘ting. Ular nima maqsad-
larda ishlatiladi?
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

28-29-mavzu. QOQIO‘TNAMOLAR QABILASI (Asterales),
QOQIDOSHLAR OILASI (Asteraceae yoki Compositae)
K erakli m ateriallar: kungaboqar (Helianthus annuus), qoqio‘t (Taraxacum of­
ficinalis), mingyaproq (Achillea millifolium), bo‘tako‘z (Centaurea depressa) kabi
o ‘simliklar gerbariy namunalari va spirtda fiksirlangan gullari.
Umumiy tushuncha
Qoqio‘tnamolar qabilasi yopiqurug‘li o ‘simliklar bo‘limi ichida nihoyatda keng
tarqalgan va xilma-xil turlarga ega b o‘lib, 20 -25 mingga yaqin tur va 1300 ga yaqin
turkumga ega.
K o‘pgina turkumlar ekologik sharoitga nisbatan o ‘zgaruvchanlik xususiyatlariga
ega. Qoqidoshlar asosan o ‘t o ‘simliklari bo‘lib, ba’zi vakillariginachalabuta, tropik
mintaqalaming tog‘lik hududlarida buta va daraxt vakillari ham uchraydi. Barglari
oddiy, yonbargchasiz, butun yoki qirqilgan. Poyaga ketma-ket yoki qarama-qarshi,