R. I. Toshmuhamedov

(47-48-rasm ).
в I
47-rasm. Parpi (Aconitum napellus):
A - mevasi; В - gullagan novda; D - gulning umumiy ko‘rinishi; E - gulning bo‘yiga 
kesigi; F - kosacha bargsiz gul; G - gul diagrammasi; H - genitsiy; I - tuguncha kesigi; 
J - changchi.
Bu oilaning ko‘pchilik vakillari kuchli alkaloidlarga ega bo‘lganligi uchun ham
meditsinada keng qo‘llaniladi. B a’zi bir turkum vakillari (Delphinium) bo‘yoqbop
o ‘simliklar hisoblansa, sedana (N igella) turkum vakillari oziq-ovqat sanoatida keng
qo‘llaniladi.
Topshiriqlar
1. 
Ayiqtovondoshlar oilasi vakillarining xarakterli xususiyatlari bilan tanishish
(gul tuzilishidagi xilma-xillikka alohida e ’tibor bering).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

2. A niqlanilayotgan (o ‘rganilayotgan) turning umumiy k o ‘rinishini chizib
oling.
3. Gul tuzilishi va diagrammasini chizing.
4. Aniqlagichlar yoki « 0 ‘zbekiston florasi» yordamida 2 turkum vakillarini aniq­
lab, ularda farq qiladigan sistematik belgilarni ko‘rsating.
Ish tartibi
Namuna sifatida pichanzorlar, o ‘rmon va dalalarda keng tarqalgan zaharli ayiq-
tovon (Ranunculus acris) bilan tanishamiz (48-rasm).
48-rasm. Zaharli ayiqtovon (Ranunculus acris):
A - umumiy ko'rinishi; В - mevachaning umumiy ko‘rinishi va bo‘yiga kesigi; 
D - gulning bo‘yiga kesigi; E - gultojibarg; F - changchi; G - ko‘p sondagi apokarp gi- 
netsey; H - urug‘chi; I - gul diagrammasi; 1 - nektar chuqurchasi.
Bu k o ‘p yillik o'simlikning balandligi 3 0 -1 0 0 sm gacha bo‘ladi, yon ildizlari
popuk ildizsimon. Poyasi tik o ‘suvchi, shoxlangan, yumaloq, ichi bo‘sh. Barglari
oddiy poyaga ketma-ket joylashgan. Ostki barglari uzun barg bandli, panjasimon.