R. I. Toshmuhamedov

vum) va boshqalar. Shu o ‘simliklar mevasi, spirtda fiksirlangan gullari.
Umumiy tushuncha
Bu qabila vakillari asosan o ‘i o ‘simliklari bo‘lib, tropik, subtropik hududlarda
oz bo‘lsa-da, daraxt va buta shakllari ham mavjud. Barglari murakkab yoki may­
da bo‘laklarga bo‘lingan, ba’zan butun. y o g ‘bezchali. Gullari to‘g ‘ri yoki qisman
to ‘g ‘ri, mayda bo‘lib, murakkab soyabonga to‘plangan (ba’zan kallakcha to‘pguliga
ega). Tugunchasi doimo ostki.
Qabila yettita oilaga ega bo‘lib, shundan ziradoshlar oilasi 300 ta turkum,
3000 dan ortiq turga ega bo‘lib, ba’zi turlari x o ‘jalik ahamiyatiga ega.
Oilaning ko‘pchilik vakillari bir yillik va k o‘p yillik o ‘t o ‘simliklar b o‘lib, poya-
sining ichi g ‘ovak, qirqilgan (bo‘laklarga bo‘lingan) barglari qin vositasida poyaga
tutashadi. To‘pguli asosan murakkab soyabon. Gullari aktinomorf, kosacha barglari
reduksiyalangan, 5 ta erkin. Ginetsey sinkarp, ikki mevabargdan iborat, tugunchasi
ostki. Mevasi osilm a meva.
Topshiriqlar
1. Y ovvoyi sabzi, ukrop va selder turkum vakillarining poya tuzilishi (Egatcha-
lar bor-yo‘qligi, k o‘ndalang kesigi shakllari, tuklanish xarakterlari)ni aniqlash.
2. K o‘rsatilgan turlaming barg shakllarini, to ‘pgul tiplarini, o ‘rama barglarining
bor-yo‘qligini o ‘rganish.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

3. Gul tuzilishi, mevaning shakli va tuzilishini o'rganib, turlami umumiy
ta’riflash.
4. 0 ‘rganilgan tur o ‘simligining umumiy ko‘rinishlarini, to‘pgul, gul va uning
qismlarini hamda mevalar ko‘rinishini chizib olish.
Ish tartibi
M isol tariqasida yovvoyi sabzi bilan tanishamiz. Yovvoyi sabzi keng tarqalgan
ikki yillik begona o ‘t bo‘lib, balandligi 5 0 -1 0 0 sm, o ‘q ildizli o ‘simlik. A sosiy ildiz