R. I. Toshmuhamedov

rat ekanligi ko‘rinadi. Gulqo‘rg‘oni oddiy kosachasimon, 5 ta bargchali, chetlari
pardasimon. Gul formulasi P(5)A 5G(2) (ba’zan bir jinsli gullar ham kuzatiladi). Urug‘i
qattiq, qora, yaltiroq, spermodermli.
2. Oddiy lavlagi - ikki yillik o ‘simlik b o‘lib, birinchi yili urug‘dan keng,
uzun bandli barglardan iborat yirik to‘pbargli qisqargan poya va oziq moddalar
to ‘playdigan y o ‘g ‘on ildiz «ildizmeva» hosil b o‘ladi (50-rasm).
Ikkinchi yili esa ancha uzun, y o ‘g ‘on va juda serqirra poya hamda to ‘pgul hosil
b o ‘ladi. Gullari 1-8 tadan bo‘lib, to ‘da gullar hosil qiladi, bular esa o ‘z navbatida
shingil yoki boshoqlarga y ig ‘ilgan.
Gullari ikki jinsli, gulqo‘rg‘oni oddiy, besh bargchali, yashil, mayda, ostki to­
mondan q o ‘shilgan, keyinchalik y o g ‘ochlanib (qotib) qoladi. Changchilari 5 ta, tu­
gunchasi 2 - 3 tumshuqchali. Mevasi yetilgach, ko‘sakchasi ochiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

49-rasm. Oq sho‘ra
(Chenopodium album):
A - umumiy ko'ri­
nishi;
В - ikki jinsli gul;
D - changchili gul;
E - ikki jinsli gul dia- 
grammasi;
F - meva;
G - unig‘;
H - o‘rta qismdagi barg.
50-rasm. Oddiy lavlagi. (Beta vulgaris).
1 - to'pgul va barg; 2 - gul; 3 - gul kesigi. 4 - tupmeva; 5 - urug' kesigi; 6 - gul dia- 
grammasi.
6 - O'simliklar sistematikasidan 
amaliy mashg'ulotlar
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Oddiy lavlagi turi bir nechta turchalarga ega (qand lavlagi - B.vilgaris var.sac-
charifera, sabzavot lavlagi - B. vuldaris var.esculenta; barg lavlagi - B. vulgaria var
cicla va boshqalar).
Bu oilaning lavlagi (Beta), sho‘ra (Chenopodium), ismaloq (Spinacia), olabuta