41-rasm. Zichlovchi qurilma: a – ikki labirintli; b – uch labirintli; d –
о‘zi zichlanadigan; e – labirint-plastinkali; 1 – rotorning bo‘yni; 2 –
kameraning yon devori; 3 – tores halqasi; 4 – vint; 5 – labirint halqa;
6 – himoya vtulkasi; 7 – harakatlanuvchi labirint halqa; 8 – rotordagi
vtulka; 9 – gayka; 10 – moylash uchun shtutser; 11 – tores halqasi;
12 – qalquvchi halqa; 13 – friksion halqa; 14 – siquvchi halqa; 15 –
prujina; 16 – flanes; 17 – rostlovchi bolt; 18 – siquvchi rezina halqa;
19 – rotordagi himoya vtulkasi; 20 – almashtiriladigan vtulka; 21, 22 –
disklar; 23, 24 – distansion halqa; 25 – qirquvchi gayka; 26 – tortuvchi
bolt; 27 – podshipnik korpusi; 28 – podshipnik vtulkasi.
a
b
d
e
1
1
1
1
2
2
2
2
3
4
5
5
8
9
10
10
11
6
7
12
13
14 15 16
17
18
19
21
20
22 23
24
25 26
27
28
C
D
B
A
9—
130
u yupqa tasmacha shaklida zichlamadan tashqariga bosib
chiqariladi, bu zichlamaning normal ishlayotganidan dalolat
beradi. Moylovchi material zichlamaga 5 MPa bosim ostida
elektr yuritmadan harakat oluvchi maxsus 12S76–NM nasosi
bilan beriladi. Biroq, ikki labirintli zichlamaning ishi vkladish-
lar ishlab chiqarilganda yoki rotorli podshipniklarda lyuftlar
hosil bo‘lganda yomonlashadi. Labirintlardagi zazor o‘zgaradi
va zichlama kameradan qurum va rezinani tashqariga o‘tkazib
yuboradi.
Ikki tomonlama uch labirintli zichlama ishlab chiqilgan,
uning ish tartibi yuqorida bayon qilingan ikki labirintli zich-
lamaga o‘xshaydi. Labirintning uzunligi ancha kattalashadi
va zichlamaning chap tomoni tiqilib qolganda o‘ng tomoni
ishlayveradi, bu esa mashina to‘xtab qolishining oldini oladi.
Gayka (9) vtulkada (8) o‘tirgani sababli, labirintlar ancha qulay
sharoitda ishlaydi va rotorning bo‘yni yedirilmaydi.
41-d rasmda «D.Bridj» firmasining aralashtirish kamera-
sida aralashmaga 0,7 MPa gacha bosim berilganda ishlashga
mo‘ljallangan o‘zi zichlanadigan labirintli zichlama ko‘rsatil-
gan. Bu zichlamaning ishlash tartibi quyidagicha. Rezina
aralashmasi kameradan D bo‘shliqqa siqib chiqariladi va
qalquvchi halqani (12) friksion halqaga (13) siqadi. A va В sirt
yuzalarining nisbati shunday bo‘ladiki, buning natijasida C
zazorda kameradagi bosimdan katta bo‘lgan va aralashmaning
bu zazordan o‘tishiga to‘sqinlik qiluvchi yuqori bosim hosil
bo‘ladi. Agar bosim D bo‘shliqda normal bo‘lsa (aralashtirish
kamerasi yuklanmagan bo‘lsa), prujina (15) halqani (12) bosh-
qa halqaga (13) siqadi. Moyning bo‘shliqqa maxsus nasos
bilan yuborilishi natijasida rezina aralashmasi D bo‘shliqda
yumshagan holatda bo‘ladi va quruq qurum uchun to‘siq
131
vazifasini o‘taydi. (12) va (13) halqalar orasidagi bir-biriga
tegib turgan yuzalar nasosdan suyuq moy bilan moylanadi.
Labirint zichlamalar rotorlar dumalash podshipniklarida o‘rna-
tilgan mashinalar uchun samarali hisoblanadi. Sirpanish pod-
shipniklari o‘rnatilgan rezina aralashtirgichlarda podshipnik-
ning vtulkasi yedirilib ketsa, labirint zichlamadagi zazor buzi-
ladi, bu qurilmalarning samarasi ancha pasayadi.
Sirpanish podshipniklarida o‘rnatilgan rotorlari bo‘lgan
rezina aralashtirgichlar labirint zichlamalarining samarasini
oshirish uchun labirint zichlamaning yangi konstruksiyasi
ishlab chiqilgan (41-rasm, e), unda ko‘pchilik labirint zichlama-
larda uchraydigan kamchiliklar yo‘qotilgan. Rotorning bo‘y-
niga (1) almashtiriladigan vtulka (20) o‘tqazilgan bo‘lib, uning
yuzasida yon devorning tores halqasidagi o‘yilgan joyga
(2) tegib turuvchi rezbasi bor. Bu rezbadan vertikal labirint
zichlamaning zazoriga siqib chiqariladigan rezina ichki (21)
va tashqi (22) disklar oralig‘idan o‘tadi. U yerga shtutser (10)
orqali moy beriladi. Disklar bir-biridan ma’lum masofada qir-
quvchi gayka (25) bilan siqilgan distansion halqalar (23) va
(24) yordamida ushlab turiladi. Ishlab chiqarishda rotorli pod-
shipnikning (27) vtulkasi (28), disklar (21 va 22) suriladi.
Bunda ular labirint zazorni buzmaydi va zichlashish normal
amalga oshiriladi.
Barcha labirint zichlamalar faqat moy uzluksiz berib turil-
ganda va rezinaning germetiklovchi qatlami zichlama zazo-
rida xamirsimon holatda bo‘lganda, shuningdek, zichlash za-
zorlari normal bo‘lganda rezina aralashtirgichning normal
ishlashini ta’minlaydi. Shu sababli zichlamani nazorat qilish va
tozalash ishlarini har bir smenada bajarib turish zarur. Rezina
aralashtirgichni montajdan yoki zichlamani ta’mirlashdan
132
keyin ishga tushirganda unga bir-ikki zapravka NK ni yuklab
ishga tushirish tavsiya etiladi. Bu davrda tarkibida oltingugurt
bo‘l gan aralashmani ishlash tavsiya etilmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |