Р е ж а: Табиий қурилиш ашёлари ҳақида тушунча, уларни қидириш усуллари, босқичлари, заҳираларини аниқлаш ва баҳолаш



Download 27,29 Kb.
bet1/6
Sana03.07.2022
Hajmi27,29 Kb.
#736069
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
15-мавзу. Инженер геологик қидирув ишлари


9.МАВЗУ. ИНЖЕНЕР-ГЕОЛОГИК ҚИДИРУВ ИШЛАРИ.
Р Е Ж А:
1.Табиий қурилиш ашёлари ҳақида тушунча, уларни қидириш усуллари, босқичлари, заҳираларини аниқлаш ва баҳолаш.
2.Табиий қурилиш ашёларни қазиб олишнинг муҳитга таъсири.
Табиий қурилиш хом ашёлари ҳақида умумий тушунча.
Табиий қурилиш хом ашёларидан халқ хўжалигида кенг фойдаланилади. Масалан, қум, гравий, чақиқтош, бетон тўлдиргичлари ва автомобил йўллари хом ашёлари сифатида; харсангтош-пойдевор қурилишида; мармартош, гранит, сиенит, вулкан туфлари - қоплама хом ашё сифатида; лёсс, гил -ғишт тайёрлаш ва тўғонлар қурилишида гидроизолястия хом ашёси сифатида ишлатилади.
ишларини бажаришда кўп миқдордаги табиий қурилиш хом ашёларига муҳтожлик сезилади. Масалан, 1 км узунликдаги, эни 7 м га тенг бўлган йўлгача 1600­,1700 м3 чақиқтош ва 1100-1200 м3 қум; 1 км узунликдаги чақиқтош ётқизилган йўлни асфалтлаш учун 200 м3 чақиқтош, 300 м3 қум, 100 т минерал порошоклар ва 80-90 т битум керак бўлади.
Шунинг учун ҳам қурилиш ишларини олиб боришда объектга яқин жойлашган табиий қурилиш хом ашёларидан кенг фойдаланишимиз лозим. Бундай хом ашёлар арзонга тушиши билан бирга, уларни қазиб олиш ва қурилиш объектига етказиш ҳам бир оз осон бўлади, натижада анча маблағ тежалади.
Қурилиш хом ашёси учун яроқли тоғ жинслари тарқалган майдонлар фойдали қазилмалар конлари деб аталади. Фойдали қазилмаларни очиқ усулда қазиб олинадиган жой каръерлар дейилади.
Табиий қурилиш хом ашёлари конларини қидириб топиш учун иморат ва иншоотлар, автомобил ва темир йўллар, тўғонлар қуриладиган жойлар атрофида қидирув ишлари бажарилади. Қидирув ишлари шу иншоотлар қурилишини асослаш учун бажариладиган инженерлик-геологик ишлар билан бир вақтда олиб борилади. Агар фойдали қазилма ёки каръерлар мавжудлиги олдиндан маълум бўлса, у холда шу жойларда махсус текширув ишлари олиб борилади.
Қидирув ишлари ёрдамида фойдали қазилмаларнинг сифати, миқдори, совуққа чидамлилиги, зичлиги, ғоваклиги ва жойлашиш ҳолатлари аниқланади. Масалан, қумнинг гранулометрик таркиби, бир сифатлилиги, зарарли аралашмаларнинг (гил зарралари, гипс, слюда) бор-йўқлиги, гравийнинг петрографик таркиби, совуққа чидамлилиги ва бошқа таснифлари аниқланади.

Download 27,29 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish