Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

6.1.-жадвал 
Инсоннинг атроф-муҳитга таъсири 
Номи 
Миқдори 
1. Қуруқликнинг умумий майдони 148,9млн.км
2
(100%) 
2. Қуруқликнинг инсон
фойдаланадиган қисми 
82млн.км
а
(65%) 
Шу жумладан: 
3. 
Фаол фойдаланиладиган
қурукликда қурилган жойлар, 
шудгорлар, йўллар 
22,3 млн.км
2
(15%) 
4. Кам харажат билан
ўзлаштирилиши мумкин бўлган 
ерлар заҳираси 
9млн.км
2
(6%) 

---

308 
5. Ўзлаштириш кийин бўлган ерлар 
(чўл, боткоқ, тик тоғ саҳролари 
ва б.) 
35,7млн.км
2
(24%) 
6. Фойдаланиш учун яроқсиз
ерлар (музликлар, баланд тоғлар) 
22,4 млн.км
2
(15%) 
7. Шаҳар, қишлоқ ва бошқа
турар жойлар 
3 млн.км
2
(2%) 
8. Инсон таъсирида ишдан чиққан 
ерлар (тупроқнинг емирилиши,
шўрланиши, ботқоқпиклар) 
4,5 млн.км
2
(3%) 
9. Барча хўжалик – маиший
эҳтиѐжлар учун ишлатиладиган 
сувлар 
3,8 млн.км
3
Шу жумладан: 
Суғориш учун 
3 млн. км
3
10. Саноат-маиший сувларни 
ташлаш 
0,5 млн. км
3
11. Саноат-маиший оқовалар
билан ифлосланган сув ҳажми 
6 минг км
3
12. Кишлоқ хўжалик ва бошқа
фаолият натижасида йил
давомида кўчириладиган тупроқ 
4 минг км
3
13. Йил давомида жаҳон бўйича
қазиб олинадиган қазилмалар
ва қурилиш материаллари 
120 млрд.
тоннадан 
ортиқ 
14. Йил давомида ишлатиладиган 
ѐқилғи 
8,8 млрд тонна 

---

309 
15. Йил давомида инсон
фаолияти таъсирида ҳавога
чиқариладиган чанглар 
1,0 млрд.тонн. ортиқ 
16. Йўқолиб кетган сут эмизувчи 
ҳайвонлар
106 тур 
17. Йўқолиб кетган қушлар 
150 тур