Quymalarni qum gil qoliplarda olish

4. Stoyak modeli atrofini andava bilan o’yib, metall quyish kosachasi ochamiz. Keyin ehtiyotlik bilan stoyakni tortib olamiz.

• 4. Stoyak modeli atrofini andava bilan o’yib, metall quyish kosachasi ochamiz. Keyin ehtiyotlik bilan stoyakni tortib olamiz.
• 5. Opokalardan shtirlar olinib, keyin ustki opokani ko’tarib, 180°C ga aylantirib tekis joyga qo’yamiz, undan ehtiyotlik bilan shlak tutgich modelini ajratib olamiz. Keyin xuddi shu tarzda pastki opokadan qolipga metalni kiritish modeli 2' va quyma modeli 2 ni ajratib olamiz (5- rasm, d).
• 6. Qolipga metall kiritish yo’llari kuzatilib, yaroqliligiga ishonch hosil etilgach, pastki opokadagi qolipning yarim pallasidagi bo’shliqdagi o’z tayanch joyiga sterjen 10 o’rnatiladi. Keyin pastki opokaga ustki opoka ehtiyotlik bilan quyilib, qolip yig’ilgach opokalar yana shtirlar bilan mahkamlanadi (5-rasm,e).
• 7. Qolipga cho’michda keltirilgan metall quyiladi, metall qotgach quyma ajratib olinadi (5-rasm, z).
• 8. Quymadan quyish sistemasi metali ajratilib, so’ngra quyma tozalanadi va sifati ko’zdan kechiriladi (5-rasm, i).
•  

5-rasm. Quyma qolipni tayyorlash ketme-ketligi va unga metallni qo’yib quymani olish sxemasi:

• 5-rasm. Quyma qolipni tayyorlash ketme-ketligi va unga metallni qo’yib quymani olish sxemasi:
• 1-model taglik taxtasi; 2-model; 2'-oziqlantirgich modeli; 3-pastki opoka; 3'-qolip materiali; 4-shibba; 4'-six sim; 5-ustki opoka; 6-shtir; 7-shlak tutkich modeli; 7'-stoyak modeli; 8-elak; 9-lineyka; 10-sterjen.

Ma’lumki, gilli materiallardan tayyorlangan qoliplar bir martaquyma olishga yaraydi. Bir marta quyma olingan qolip materiali qayta yangilashga yuboriladi. U yerda u kesaklangach va metall qo’shimchalardan tozalangach, ularga ma’lum miqdorda hali ishlatilmagan qum, o’tga chidamli gil, suv va maxsus qo’shimcha moddalar, masalan, kuymasligi uchun toshko’mir kukuni qo’shiladi.

• Ma’lumki, gilli materiallardan tayyorlangan qoliplar bir martaquyma olishga yaraydi. Bir marta quyma olingan qolip materiali qayta yangilashga yuboriladi. U yerda u kesaklangach va metall qo’shimchalardan tozalangach, ularga ma’lum miqdorda hali ishlatilmagan qum, o’tga chidamli gil, suv va maxsus qo’shimcha moddalar, masalan, kuymasligi uchun toshko’mir kukuni qo’shiladi.
• Cho’yan quymalar olish uchun umumiy qolip materialda bir marta ishlatilgan qolip materiali 94,5—96,5% qum, gil 3-5%, toshko’mir kukuni va boshqalar 0,5 va 4,5—5.5% suv bo’ladi.
• Talabalar berilgan topshiriqqa ko’ra yuqorida ko’rilgan misoldagi tartibda quymalar olishni mustaqilbajaradilar va ishlov materiallari asosida 1-jadval to’ldiriladi. Quymalarni gilli qum qoliplarda olishning bu usuli og’ir mehnat talab etishi, sirt yuza va aniqligi pastligi, ish unumi kamligi sababli kam seriyalab quymalar olishdagina qo’llanadi.