Qurilishda menejment

Franchayzingning mohiyati va ustuvorligi.
Oxirgi yillari imtiyozli 
tadbirkorlikda franchayzing keng qo`llanila boshladi. Ishbilarmonlikning ushbu 
shaklida franchayzer (odatda, yirik bosh kompaniya) kichik firma yoki biznesmenni 
belgilangan ma‘lum hududda tovar, reklama xizmati, biznes texnologiyalari bilan 
ta‘minlashni o`z zimmasiga oladi.
Buning evaziga firma (franchayzi) kompaniyaga (franchayzerga) menejment 
va marketing sohasida xizmat ko`rsatish va shu kompaniyaga o`zining ma‘lum 
kapitalini qo`yish majburiyatini oladi. Odatda, franchayzing faqat kompaniya 
franchayzer bilan ish olib borish majburiyatini olib, biznesda uning ko`rsatmalariga 
bo`ysunishga harakat qiladi.
Franchayzi korxonasi franchayzer tomonidan tashkil qilingan tizimning bir 
qismi sifatida faoliyat yuritadi. Hozirgi vaqtda AQSHda yarim milliondan ortiq 
korxona imtiyozli ishbilarmon faoliyati bilan shug`ullanadi. Ularning ulushi mustaqil 
korxonalarga nisbatan oshib bormoqda.
Franchayzingni yoymoq uchun yirik firma egalari vaqt-vaqti bilan ko`rgazma 
o`tkazishadi. 
Bundan 
maqsad 
kishilarni 
imtiyozli 
ishbilarmonlik 
bilan 
shug`ullanishga jalb etishdan iborat.
Ishbilarmonlikning bu turi yoqilg`i quyish shoxobchalari (32%), yengil va yuk 
mashinalari bilan savdo-sotiq qilish (6%), restoran va ovqatlanishda tez xizmat 
ko`rsatish (7%) biznesida keng quloch yoygan.

---

Franchayzingning asosiy ustuvorligi bitim tuzgan korxonalarning aniq 
ixtisoslashishidir. Yirik firmaning ko`mak berishi franchayzingni tijorat tavakkalini 
kamaytiradi. Bosh firma o`qitish ishlari olib boradi va franchayzi-korxona ish 
faoliyatini doimo nazorat qilib turadi.
Shu bilan birga tizim ba‘zi kamchiliklardan xoli emas. Uning eng asosiy 
kamchiligi qisman mustaqillikni yo`qotishdir. Franchayzi korxonasi bosh firma bilan 
yuridik bitim orqali bog`langan bo`lib, uning qonun-qoidalari talabiga bo`ysunadi, 
franchayzer kompaniyasining ko`rsatmalarida bayon etilgan biznesni olib borish 
uslublariga rioya qiladi. Bu esa, o`z navbatida, tashabbuskorlikni yo`qotishga olib 
keladi.