Qurilishda marketing tushunchasi va mohiyati

4.2. Qurilishda marketing kompleksi elementlari
Qurilish marketing kompleks elementlari bu mahsulot(xizmat), narx, sotish joyi, tovarni siljitishdan iboratdir.
Mahsulot (xizmat) - bu ishlab chiqarish (xizmat ko‘rsatish) sub’yektlari tomonidan sotishga mo‘ljallab ishlab chiqarilgan predmet turlariga aytiladi. Biznes sub’yektlarining albatta mo‘ljali mahsulot(xizmat)ni sotish bo‘lib, bunda mahsulot (xizmat) turlarini ko‘paytirishi, sifatini oshirishi, narxni pasaytirish yoki mahsulot sifatiga moslashtirish bo‘yicha amaliy tadbirlarni amalga oshirishi zaruriyat hisoblanadi. Marketing kompleksining asosiy elementlaridan biri hisoblangan “mahsulot(tovar)” “bozorga qanday mahsulot(xizmat) yoki maqsadli auditoriyaga aynan nima kerak?” degan savolga javob berishida xizmat qiladi. Bu savolga aynan javob bilan bozorga kirgan har qanday biznes sub’ekti bozorda muvaffaqiyatga erishishida imkoniyat yaratiladi.
Narx - mahsulot(xizmat)ga sotish uchun belgilangan mezondir. Kompaniyaning iste’molchilarni jalb qilish bo‘yicha bosh qotirishi zarur bo‘lgan eng ahamiyatli ko‘rsatkich bu narxdir. «Narx» ahsulot(xizmat)ning sotish qiymatini aniqlab beradi, mahsulotning rentabellik darajasini baholab beradi, mijozlar bilan ishlashda rag‘batlantirish mexanizmini ishga soladi. Chunki iste’molchilar tomonidan mahsulot(xizmat)ni sotishda narxni rad etishi har qanday biznesning muvaffaqiyatsizligini olib keladi. Shuning uchun ham mahsulot(xizmat)ni sotishda narx-navo bo‘yicha chuqur marketing tadqiqotlarini amalga oshirish kerak bo‘ladi.
“Sotish joyi” ham marketing komleksining asosiy elementlaridan bir hisoblani, bu element mahsulotni aynan iste’molchining o‘ziga etkazib berishga xizmat qiladi. Korxona sotish joyini to‘g‘ri tanlash ham biznesning muvaffaqiyatli hamda asosiy omilidir. Shuning uchun ishlab chiqarilishi mo‘ljallanayotgan tovarlarni ishlab chiqarishdan oldin avvalom bor, sotish joyini aniqlashtirib olish kerak bo‘ladi. Asosan, qurilish olib borilayotgan hududlarda qurilish materiallari va xizmatlarini sotish yoki zich aholi bor joyda qurilish mollarini sotish do‘konlarini tashkil etish ham sotish hajmiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Marketing kompleksining yana bir elementi bu “siljitish” bo‘lib, bu element “bozorda mahsulot haqidagi axborotni qaysi usulda tarqatish kerak?” degan savolga javobni aniqlashtirib beradi.
Hozirgi kunda marketing amaliyotchilari tomonida marketing kompleksining ko‘plab elementlarini aniqlashtirilgan. Ushbu elementlar haqida kelgusi paragrafda “marketing-miks” haqida so‘z yuritilganda ko‘rib chiqamiz.