Qurilish materiallari va buyumlari

Asbotsement xom ashyo materiallari
Portlandsement. 
Asbotsement buyumlar ishlab chiqarishda M400 va M500 markali 
portlandsement, bezak materiallar olishda oq va rangli sementlar, buyumlar avtoklavda ishlov 
berilganda portlandsement va kvars kukuni aralashmasi ishlatiladi. Buyum tayyorlashda alitli 
sementlarni ishlatish maqsadga muvofiqdir. Sement tarkibida uch kalsiyli silikat 52% kam 
bo‘lmasligi uch kalsiyli alyuminat 8% ko‘p bo‘lmasligi kerak. Sementning maydalik darajasi 2900-
3200 sm
2
/g disperslikda bo‘lishi zarur.
Qum kukunli portlandsement, portlandsement klinkeri, kvars qumi (45% gacha) va gips 
aralashmasini kukun xolatigacha maydalab tayyorlanadi.
Qum kukunli portlandsement bog‘lovchisining maydalik darajasi 32003600 sm
2
/g bo‘lishi kerak. 
Sement tarkibida tez eriydigan ishqorlar miqdori 0,3% oshmasligi shart.
Asbest.
Asbest tabiiy tolasimon material bo‘lib, suvli va suvsiz magniy silikati, ba’zi 
turlarida kalsiy silikati va natriy silikatidan iborat bo‘ladi.
Asbotsement materiallar ishlab chiqarishda xrizotil-asbest (3 MgO
.
2SiO
2
x2H
2
O) ishlatiladi. 
Asbestning bu turi umumiy asbest ishlab chiqarishning 95% tashkil qiladi. Asbest tolasining 
diametri 1 mkm, lekin asbest toshi gidromexanik usulda ezg‘ilanganda o‘rtacha 0,02 mm tolalari 
hosil bo‘ladi. Asbest tolalari 600-800 MPa mustahkamlikka, egiluvchanlik xususiyatlariga ega. 
Sement toshi tarkibiga 10-20% asbest tolalari kiritilsa, uning egilishidagi cho‘zilish mustahkamligi 
3-5 marta yuqori bo‘ladi va zarbiy mustahkamligi oshadi.
Asbest 8 navda (0 dan 7 gacha) va 42 markada tovar holida ishlab chiqariladi. YUqori navli 
asbestlarning tolasi uzun bo‘ladi. Asbotsement buyumlar ishlab chiqarishda qisqa tolali asbest-3,4,5 
va 6 navli, tola uzunligi 0,3-10mm bo‘lgan turlari ishlatiladi.
Asbotsement buyumlar olishda asbest (10-15%), qisman bazalt shisha Yoki shlak mineral 
paxtasi bilan almashtiriladi. Xususiy hollarda nebelenli sellyuloza, ikkilamchi kraft-sellyuloza, 
qog‘oz makulaturasi, Yog‘och tolasi va boshqa sintetik tolalar ishlatilishi mumkin.
Suv.
Asbotsement ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan suv tarkibida organik moddalar, loysimon 
aralashmalar, tuz eritmalari bo‘lmasligi kerak.
Sizot, botqoq, dengiz suvlarini ishlatish mumkin emas.