Qurilish materiallari va buyumlari

 
2.2 Bitumlarning xossalari
 
 
Fizik xossalar.
Bitumlarning qurilishbop xossalariga gidrofobligi, atmosfera va korroziya 
muhitlariga chidamliligi, yuqori deformativligi va boshqalar kiradi. Bitumlarni harorat ta’sirida erib 
suyuqlanishi va organik erituvchilarda eruvchanligi ular asosida gidroizolyasiya ishlarini olib 
borishni va kompozitsion materiallar tayyorlash texnologiyasini osonlashtiradi.
Bitumlar zichligi tarkibiga qarab 0,8-1,3 g/sm
3
oralig‘ida bo‘ladi. Bitumlar issiqlik o‘tkazuvchanlik 
koeffitsienti 0,5-0,6 Vt/(m
.0
S); issiqlik sig‘imi 1,8-1,97 kDj/kg
.0
S; muhit harorati 25
0
S bo‘lganda 
hajmiy issiqdan kengayish koeffitsienti 5
.
10
-4
-8
.
10
-4 0
S
-1
oralig‘ida bo‘ladi. Bitum 160
0
S haroratda 
5s davomida qizdirilganda massasi 1% gacha kamayishi uning haroratga bardoshligini belgilaydi.
Bitumning o‘z-o‘zidan chaqnash harorati 230-240
0
S. Bitum tarkibida massa bo‘yicha 0,2-0,3% 
suvda eruvchan moddalar bo‘lib, bitum asosida olingan materiallarning suvga chidamliligini 
belgilaydi. Bitum elektr izolyasiyasi xususiyatiga egadir.
Fizik-kimyoviy
xossalar.
Bitumning
sirt
tarangligi
20-25
0
S haroratda 
25-35 erg/sm
2
. Bitum tarkibida sirt-aktiv polyar komponentlar miqdori uning mineral kukunlar, 
mayda va yirik to‘ldirgichlar bilan Yopishishini belgilaydi. Bitum ohaktosh, dolomit kukunlari 
bilan mustahkam xemosorbsion bog‘lar hosil qiladi. Bunda Sa
2
va Mg
2
kationlari yuqori darajada 
adsorbsion aktiv markazlar vazifasini o‘taydi.
Atmosfera muhitida bitum asosidagi materiallar vaqt o‘tishi bilan quYosh nuri va kislorod ta’sirida 
eskiradi va xossalari o‘zgaradi. Bunda bitum tarkibida moylar va smolalar miqdori kamayadi, 
natijada bitumning mo‘rtligi ortadi.
Bitumning reologik xossalari tarkibiga va tuzilishiga bog‘liq bo‘ladi. Ularning qattiq Yoki yumshoq 
bo‘lishi asfaltenlar, smolalar va moylarning miqdoriga bog‘liqdir.