Qurilish materiallari va buyumlari

O‘ta tez qotuvchan sement(OBTS)-
tarkibidagi alit (S
3
S) 65-68%, selit (S
3
A) 18%, maydalik 
darajasi 4000 sm
2
/g bo‘ladi. OBTS 1 sut 35%, 3 sut 65% atrofida markadagi mustahkamlikka 
erishadi.
Bu turdagi sementlar yirik yig‘ma temirbeton konstruksiyalar ishlab chiqarishga, gidratatsiya 
paytida ko‘p issiqlik ajratishi esa, qishki mavsumda beton ishlarini bajarishga imkon yaratadi. Lekin 
issiqlikning ko‘p ajratishi bu sementlarni massiv konstruksiyalarda ishlatishda qiyinchilik 
tug‘diradi. OBTS tarkibida S
3
A ning ko‘p bo‘lishi sulfoalyuminatli korroziya ehtimoli bor joylarda 
beton ishlarini olib borishga imkon bermaydi.
Sulfat muhitiga chidamli sement
-tarkibida S
3
S 50% gacha, S
3
A 5% gacha va S
3
A S
4
AF esa 
22% gacha bo‘ladi. Sementning bu turi sulfat kislotasi qoldiqlari bo‘lishi mumkin bo‘lgan hollarda, 
sho‘rxoq erlarda ishlatishga mo‘ljallangan. S
3
A ning minimal miqdorda bo‘lishi undan sovuqqa 
chidamliligi yuqori beton olishda foydalaniladi. Bu sementni olishda, unga gidravlik qo‘shimchalar 
qo‘shilmaydi, faqat gips, plastifikatorlar va gidrofoblovchi moddalar kiritilishi mumkin.
Mineral qo‘shimchali sementlar. 
Aktiv mineral qo‘shimchalar (AMQ) tabiiy va sun’iy 
bo‘lishi mumkin. Tabiiylariga diatomit, trepel, opoka, gliej, vulqon kuli, tuf, pemza, trass va sh.k., 
sun’iylariga esa donali domna shlaki, kullar, shlam chiqindilari va sh.k. lar kiradi.
Sementga AMQ larning kiritilishi ular tarkibidagi aktiv kremnezemning (SiO
2
) sement 
gidratatsiyasidan hosil bo‘lgan Sa(ON)
2
bilan reaksiyaga kirishib, havoda va suvda qotadigan kalsiy 
gidrosilikatlarini hosil bo‘lishiga olib keladi. Natijada sement klinkeri tejalishi bilan birga suv va 
boshqa agressiv muhitlarga chidamli sementning turlarini hosil qilish mumkin.