Qurilish materiallari

To‘rt kalsiyli alumoferrit 4CaO.Al₂O₃ .Fe₂O₃ (C₄AF) klinker tarkibida 10–12 %. Uning zichligi 3,77 g/sm³. C₄AF gidratatsiyalanish tezligi o‘rtacha, sementning gidratatsiyalanish tezligiga ta’sir ko‘rsatmaydi. Klinker shishasi oraliq modda sifatida 5–15%. Uning tarkibini Al₂O₃, MgO, Fe₂O₃, K₂O, Na₂O tashkil etadi. Magniy oksidi alumoferrit fazasi va klinker shishasi tarkibiga kiradi yoki erkin holda bo‘ladi. MgO juda sekinlik bilan gidratatsiyalanishi (Mg(OH)₂), sement toshi tarkibida MgO ning 5% dan ko‘p bo‘lishi sementning hajmini notekis o‘zgarishiga materiallarning buzilishiga olib keladi. Klinker tarkibida CaO erkin holatda bo‘ladi. Uning miqdori 1% dan ortsa, gidratatsiya natijasida (Ca(OH)₂) sement hajmining notekis kengayishiga olib keladi. Natriy va kaliy ishqorlari klinkerning alyumoferrit fazasi bo‘lib, sement tarkibida sulfatlar ko‘rinishida bo‘ladi [1].
Yuqorida ko`rsatilgan malumotlar chet el tajribalarida esa quyidagicha:
9.1-jadval
Portlandsemsnt tarkibidagi oksidlar proporsiyasi va minerallarning tarkibiy qismi

Miqdori, %	Oksidlar	portlandsement
		A B C D
		Miqdori, %
60–67 CaO 17–25 SiO2 3–8 Al2O3 0.5–6 Fe2O3 0.2–1.3 Na2O + K2O 0.1–4 MgO 0–2 Free CaO 1–3 SO3		66 67 64 64 21 21 22 23 7 5 7 4 3 3 4 5 1 1 1 1 2 2 2 2
Kompozitsiya tarkibi (minerallar) C3S C2S C3A C4AF		48 65 31 42 24 11 40 34 13 8 12 2 9 9 12 15

9.1-jadvalda shuni kuzatish mumkinki, klinkerning kimyoviy va mineral tarkibi chet el tajribalarida xam mos ravishda, shuning uchun uni pishirish jarayoni, shuningdek portlandsementning qotish nazariyasi ham bir xil degan xulosaga kelish mumkin.