Qurilish materiallari, buyumlari va konstruksiyalarini ishlab chiqarish

 
 
 
 

---

18 
Tajriba ishi № 2.
Sementning normal quyuqligini
aniqlash 
Sement xamirining normal quyuqligini aniqlashdan maqsad, sementning suv talabchanligini bilishdir. 
Sement xamirining normal quyuqligi Vika asbobida (1-rasm) aniqlanadi. Sement xamirining normal 
quyuqligini aniqlashda Vika asbobidagi sterjenning quyi uchiga vint yordamida pestik mahkamlanadi. 
Pestikning qo„zg„aluvchan sterjen bilan birgalikdagi og„irligi 300 g bo„lishi kerak. 
Tarozida sementdan 400 g tortib olinib sferik shakldagi metall idishga (2-rasm) solinadi va sement yuzasi 
tekislanib, o„rtasidan suv solish uchun po„lat kurakcha bilan chuqurcha qilinadi. 
Suvni o„lchamli silindr idishga yoki tarozida tortib sementga quyiladi. Suv miqdori sement og„irligiga 
nisbatan 25-30%
 
da olinadi. Quyilgan suv ustiga sement tortiladi va kurakcha bilan asta-sekin aralashtiriladi. 
Qorishmani kurakcha bilan avval sekin, keyin tez ezib 5 minut davomida qorishtiriladi. 
1-rasm.
Vika asbobi:
1- 
pestik, 
2- 
temir 
sterjen,
3- 
ko„rsatkich, 4- asbob shkalasi,
5- 
shtativ, 
6- 
igna, 
7-halqa,
8- plastinka 
Ish boshlashdan oldin Vika asbobi sterjenining bemalol siljishi va pestik uchi shisha plastinkaga tekkanda 
strelkaning shkalasidagi nol raqamini ko„rsatishi tekshirib ko„riladi. Agar strelka shkalada nol raqamini 
ko„rsatmasa, asbob shu ondayoq sozlanadi. 
Tayyorlangan sement xamiri, shisha plastinka ustiga qo„yilgan, metalldan yoki plastmassadan yasalgan 
mashina moyi surtilgan kesik konus shaklidagi halqaga solinadi. Shisha plastinkani stol chetiga besh-olti marta 
ohistagina urib, sement xamiri zichlanadi va xamirning ortiqchasi ho„llangan pichoq bilan halqa ustidan sidirib 
olinadi.
Shisha plastinka ustidagi halqaga solingan sement xamiri Vika asbobining temir staninasiga qo„yiladi, 
bunda siljuvchan po„lat sterjen halqadagi sement xamirining markaziga tushishi kerak. Keyin, pestikning quyi 
uchi sement qorishma yuzasiga tegiziladi va sterjenni berkituvchi vint tezda bo„shatiladi.