III. Texnologik qism
Obyekt fizik geografik xarakteristikasi (Toshkent viloyati Oqqo‘rg‘on shahri)
Ish joyining geografik va xududini ifodalovchi 1: 25000 masshtabdagi topografikdan foydalanildim (chizma). Obyekt chegarasi qizil rang bilan ifodalangan. Obyekt uchun tanlangan joy bir nechta axoli punkitiga yaqin joyda joylashgan.
Oqqo‘rg‘on tumani - Toshkent viloyatidat tuman. 1935 yil 28 iyuldatashkil qilingan. Shim. va shim.-g‘arbda Quyi Chirchiq tumani, g‘arb va jan.g‘arbda Sirdaryo viloyati, shim.-sharqda O‘rta Chirchiq tumani, jan. va jan.sharqda Bo‘ka tumani, sharqda Piskent tumani bilan chegaradosh.
Maydoni 0,40 ming km². Aholisi 86,8 ming kishi . Tumanda 1 shahar (Oqqo‘rg‘on), 1 shaharcha (Alimkent), 10 qishloq fuqarolari yi-g‘ini (Achchi, Do‘stlik, Zarbdor, Tortuvli, Oytamg‘ali, Oqqo‘rg‘on, Toshto‘g‘on, Shohruxiya, Eltamg‘ali, Erkinlik) bor. Tuman markazi — Oqqo‘rg‘on shahri
Tabiati. Tuman hududi Sirdaryo va uning irmog‘i Ohangaron daryosi vodiysida joylashgan. Jan.-g‘arbidan Sirdaryo, shim.-g‘arbidan Ohangaron va uning irmoklari (Qorasuv va boshqalar) oqib o‘tadi. Sirdaryo bo‘ylaridagi botqoklashgan yerlar quritilib, ekinzorga aylantirilgan. Sirdaryodan sharqqa tomon yer yuzasi balandlasha boradi. Daryolar ko‘hna qayir (terrasa)lar va jarliklar hosil qilgan. O‘rtacha balandligi 320 m. Shim.-g‘arbiy tomoni ochiq bo‘lganidan Arktika havo massasi bemalol kirib keladi va qishda temperatura pasayib ketadi. Yanv.ning o‘rtacha temperaturasi —3,7°, eng past temperatura —33°, iyulniki 26,5°, eng yuqori temperatura 42°. Yillik yog‘in 256 mm. Vegetatsiya davri 200 —212 kun. Tuprog‘i yer osti suvi yuza bo‘lganidan kam chirindili allyuvial o‘tloqi tuproq. Ohangaron sohilida (1 —2% chirindi) bo‘z tup-roquchraydi. Yovvoyi o‘simliklardan tu-rang‘il, terak, jiyda, tol, qamish, yan-toq, oqquray, tuyakori n va boshqa o‘sadi. Sirdaryo va Ohangaron qayirlarida, Xonariq bo‘ylarida to‘qay mushugi, quyon, tulki, chiyabo‘ri, yumronqoziq, o‘rdak, g‘oz, qirg‘ovul, suv kalamushi, sichqon, chumchuq, loyxo‘rak, baqa, suvilon va boshqa yashaydi.
Aholisi, asosan, o‘zbeklar (80,9%), shuningdek, qozoq (8,3%), rus (2,8%), tatar (1,09%), tojik (1,6%) koreys (1,4%), ukrain, nemis, qirg‘iz, uyg‘ur, ozar-bayjon, belorus, turkman, yahudiy va boshqa millat vakillari (3,1%) ham yashaydi. Aholining o‘rtacha zichligi 1 km² ga 217 kishi.
Xo‘jaligi. Tumanda o‘ndan ortiq korxona mavjud. Yirik korxonalari: Alimkent va Oqqo‘rg‘on paxta tozalash zavodlari, ‘Maftuna’, ‘Oqqo‘rg‘on MTP’ aksiyadorlik jamiyati. Xususiy firmalar, 46-avtokorxona ishlab turibdi. Paxta yog‘i, trikotaj va tikuvchilik buyumlari, oziq-ovqat, sut mahsulotlari ishlab chiqariladi. 6 qurilish tashkiloti bor. Tuman kompleks rIVojlangan qishloq xo‘jaligiga ega. 13 shirkat xo‘jaligi va 5 xususiylashtirilgan chorvachilik fermasi mavjud. Qishloq xo‘jaligining yetakchi tar-mog‘i — paxtachilik; g‘alla, sabzavot va poliz, beda, ozuqa ekinlari ham ekiladi. Uzum va meva yetishtiriladi. Tuman xo‘jaliklarida qoramol, qo‘y va echki, parranda, ipak qurti boqiladi.
Oqqo‘rg‘on tumanida 49 umumiy taʼlim maktabi, 1 kasb-hunar kolleji, maxsus internat maktabi, markaziy kutubxona va uning 38 ta tarmog‘i (287 mingdan ziyod kitob), 15 klub, muzey, Mangulik qo‘rg‘oni bor. 2 stadion, tennis korti, 2 suzish havzasi, 184 sport maydoncha-si faoliyat ko‘rsatadi. 78 jismoniy tarbiya va sport muassasalarida 20 mingdan ziyod kishi sport va jismoniy tarbiya bilan shug‘ullanadi. 2 kasalxona, 25 feldsher-akusherlik punkti, 2 qishloq davolash ambulatoriyasi, 6 qishloq vrachlik punkti, 15 dorixona aholiga xizmat ko‘rsatadi.
Oqqo‘rg‘on tumanida avtomobil yoʻllarning umumiy uz. 620 km ga teng bo‘lib, ulardan mamlakat ahamiyatidagilari 62 km ni tashkil etadi. 1935 yil 1 sentabrdan Oqqo‘rg‘on ovozi tuman gazetasi chiqariladi.
1-rasm. Toshkent viloyati Oqqo‘rg‘on tuman
Do'stlaringiz bilan baham: |