Qоzоqbоy yO‘ldоshеv, vаlijоn qоdirоv, jаlоlbеk yO‘ldоshbеkоv

Xusrav Arman yurtiga lashkar t tdi. Lekin Farhodning bir o‘zi uning lashkariga bas kelib, dushmanning biror askarini sha-har qal’asiga yaqinlashtirmadi. Uz qdan Xusravga tanbeh ham


berdi:

Bu bo‘lg‘ay dard- ishq oyini, vah-vah?!

Vafo-u mehr sharti, ollah-ollah?!

Ma’nosi: kishida dard-u ishq (oshiqlik) taomili, odati (oyi­ ni) shundaymi, ya’ni yorning yurtiga lashkar tortib keladimi? Yo Alloh, vafo, mehr sharti shumi? Ma’shuqa (kishi) ishqida zor, g‘amida beqaror bo‘lish, seningcha, shunday bo‘ladimi?
Bu savollarga javoban g‘addor shoh hech narsa deyol-maydi. Raqibini kuch bilan yengolmagan Xusrav uni hiyla bilan qo‘lga tushiradi. U o‘z qarorgohida Farhod bilan mubohasaga kirishadi:
Dedi: “Qaydinsen, ey majnuni gumrah?!”2

Dedi: “Majnun vatandin qayda ogah?”

1. 
   Sipаhlаr – askаr, qo‘shin; ²Маjnuni gumrаh – yo‘lini yo‘qоtgаn jinni.
   

70

Dedi: “Nedur sanga olamda pesha?” 1

Dedi: “Ishq ichra majnunluq hamesha”.

Dedi: “Bu ishdin o‘lmas kasb ro‘zi!” 2

Dedi: “Kasb o‘lsa basdur ishq so‘zi”.

Dedikim: “Ishq o‘tidin de fasona!”

Dedi: “Kuymay kishi topmas nishona”.

_http://Dedikim:_eduportal“Kuymagingniaylama’lum!”

Dedi: “Andin erur joh ahli3 mahrum”.

Dedikim: “Qay chog‘din o‘ldung ishq o m s ?”

Dedi: “Ruh ermas erdi tang‘a payvas ”.4

Dedi: “Bu ishqdin inkor qilg‘il!” 5

Dedi: “Bu so‘zdin istig‘for qilg‘il”.

Dedi: “Oshiqqa ne ish ko‘p qilur zo‘r?”

Dedi: “Furqat6 k ni ishqi balosho‘r” 7.

Dedi: “Ishq ahlining ned r hayoti?”

Dedi: “Vasl ichra jonon iltifoti”.

Dedikim: “Dilbaringning de sifotin!”

Dedi: “Til g‘ayratidin tutmon otin!” 8.

Dedikim: “Ishqig‘a ko‘nglung o‘rundur?”

Dedi: “Ko‘nglumda jondek yoshurundur!”

Dedi: “Vaslig‘a borsen orzumand?”

Dedi: “Bormen xayoli birla xursand”.

¹Pеshа – kаsb, hunаr; ²Мisrаning mа’nоsi: Bu ish bilаn kаsb-kоr qilib, tirikchilik o‘tkаzib bo‘lmаydi-ku!; ³Jоh аhli – mаnsаb аhli, pоdshоlаr; ⁴Bu misrаdа Fаrhоd ishqning undа tug‘ilmаsidаn burun, ya’ni ruh jоngа bоg‘lаnmаgаn pаytdаyoq pаydо bo‘lgаnini аytyapti; 5Inkоr qilmоq – qаytmоq; ⁶Furqаt – firоq, аyriliq, judоlik, yordаn yirоqlik; ⁷Bа оsho‘r – bаlо kеltiruvchi; ⁸Мisr­аning mаzmuni: tildаn rаshk qilib,(yorimning) оtini aytmаymаn.

71

Dedi: “No‘shi labidin1 topqay el bahr?”

Dedi: “Ul no‘shdin el qismidur zahr” 2

Dedi: “Joningni olsa la’li3 yodi?”

Dedikim: “Ushbudir jonim murodi”.

Dedi: “Ko‘ksungni gar chok etsa bebok?”4

Dedi: “Ko‘nglum tutay ham ayla deb chok!”

_http://eDedi:_duportal“Ko‘nglungfidoqilsajafosi?”

Dedi: “Jonimni ham aylay fidosi”.

Dedikim: “Ishqdin yo‘q juz ziyon bud” 5

Dedi: “Bu keldi savdo ahlig‘a sud”.

Dedi: “Bu ishq tarki yaxshir qdur!”

Dedi: “Bu sheva oshiqdin yir qdur!”

Dedi: “Ol ganj- , qo‘y mehrin nihoni!”

Dedi: “Tufroqqa bermon kimyoni!”

De i: “Joningg‘a hijron kinakashdur” 6

De i: “Chun bor vasl ummidi xushdur”.

D dikim: “Shahg‘a bo‘lma shirkatandesh”!7

D di: “Ishq ichra tengdur shoh-u darvesh!”

Dedi: “Joningg‘a bu ishdin alam bor”.

Dedi: “Ishq ichra jondin kimga g‘am bor?!”

Dedi: “Kishvar8 beray, kech bu havasdin”.

Dedi: “Bechora, kech bu multamasdin!” 9

¹No‘shi lаb – lаb shirinligi; ²Мisrаning mаzmuni: U shirinlikdаn elgа fаqаt zаhаrginа еgаdi; ³Lа’l – qip-qizil tоsh. Bu yеrdа so‘z istiоrа tаrzidа yorning lаbini аnglаtib kеlgаn;


⁴Bеbоk – bеpаrvо; ⁵Bud – bоrlik, mаvjudlik; ⁶Kinаkаsh – kеk sаqlоvchi, dushmаnlik qiluvchi, o‘ch оluvchi; ⁷Shirkаtаndеsh – shеriklik qiluvchi, shеriklikni fikr qiluvchi;


⁸Kishvаr – mаmlаkаt, vilоyat, yurt; ⁹Мultаmаs – iltimоs.

72

Dedi: “Ishq ichra qatling hukm etgum!”

Dedi: “Ishqida maqsudumg‘a yetgum!”

Dedi: “Bu ishda yo‘q sendin yiroq qatl”.

Dedi: “Bu so‘zlaringdin yaxshiroq qatl”.