Qоzоqbоy yO‘ldоshеv, vаlijоn qоdirоv, jаlоlbеk yO‘ldоshbеkоv

biri Aflotundek to‘rt yuz olimga yasattirgan sirli ko‘zgu chiqdi.

Oynaning orqasida uning maxfiy sirlari yozib qo‘yilgan. Unga
ko‘ra, ko‘zgu tilsimini ochmoqchi bo‘lgan odam xatarli safar-
ga otlanib, Yunonistondagi bir toqqa borishi kerak Ungacha
	.
uch manzil bo‘lib, birinchisida ajdahoni, ikkinchisida Ahraman
http://eduportal
devni, uchinchi manzilda ikkalasidan ham mushk roq tilsimni
yengishi kerak. To‘rtinchi manzil – o‘sha tog‘dagi g‘or ichidan
donishmand Suqrot topiladi. Farhod bu	to‘siq rni mardona
yengib, Jamshid jomini, Sulaymon uzugini, Isk nd r boyligi­
ni qo‘lga kiritadi. Suqrot uning, otasi va	obegi Mulkoroning
taqdiri haqida bashoratlar beradi, ula ga n	sih l r qil di va jon

taslim etadi.
Yunonistondan qaytishgach, k ‘zgu tilsimidan voqif bo‘lgan­ Farhod xazinadagi sandiqni ochadi. Oynada qandaydir bir yurt, tog‘ kesish bilan mashg‘ul odamlar, ‘zining ham ariq qaziyot-gani hamda Shirinni ko‘radi. Qizni k ‘radi-yu, hushdan ketadi.


Sevgilisini izlab yo‘lga chiqqan Farhod uning Arman yur-tidan ekanligini safarda to gan do‘sti Shopurdan eshitadi. U yer-ga borishgach, metindek toshlardan iborat tog‘ni kesish mashaq­ qatig mahkum o amlarni ko‘rishadi. Ular tog‘ni kesib, uning na-rigi yog‘idan suv olib o‘tishlari kerak edi. Afsuski, uch yil zahmat cheksalar-da ish a siljish bo‘lmagan. Bu topshiriqni elning ar-doqli malikasi M hinbonu va jiyani Shirinning orzusini ro‘yobga chiqarish uchun sidqidildan bajarayotgan edilar. Navoiy ularning tilidan Shirinning vasfini quyidagicha bayon etadi:

Harimi iffat ichra shoh ul ermish,

Sipehri ismat1 uzra moh ul ermish.

Ani ham vasf etardin bahramiz yo‘q,

Otin dog‘i tutarg‘a zahramiz2 yo‘q.

Yuzin ko‘rmaydur oning odamizod,

Magar bir necha gulrux sarvi ozod3.

¹Sipеhri ismаt – poklik оsmоni; ²Zаhrа – hаd, jur’аt; ³ Мisrаning mаzmuni: bir nеchа sаrvdеk tik qоmаtli, gul yuzli qizlаrdаn bоshqа.

62

Kim, oni ko‘rsa gasht-u sayr ko‘rmas,

Ani ko‘rgan kishini g‘ayr ko‘rmas.

Yuzi gul, kiprigi derlar tikandur,

Ne bor andoqki hargiz bor ekandur.

Mehinbonu ko‘p aylab ehtiromin,

_{http://eduportal}Yasabdurjonuyiichramaqomin. Yuzi birla qilur bazmini gulshan,

Aning birla ko‘rar olamni ravshan.

Bu tog‘ekim aning vasfidadur tul1

Ki, bordurbiz ani qozmoqqa mashg‘ul.

Kelubdur bir boshi sharqi sham yil,

Yana bir boshi g‘arbi sori m yil.

Oqar sharqisida bir chashma holi2,

Suyi ul nav’kim hayvon3 ziloli.

Debon “Ayn ul-hayot”⁴ l chashmani xayl Ki, o‘lgon ichsa aylar jon sari mayl.

Gahi ul hur bu sori qo‘yar gom,

Pari sarchashmada tutqondek orom.

Parilar birla aylab azmi ishrat,

Tuzarlar anda gohi bazmi ishrat.

Erur g‘arbida ul mahvash makoni

Ki, holo Armaniya derlar oni.

Yeridur nazhat ichra jannatoso,

Aning yonida tog‘i charxfarso5.

¹Тul – uzun, cho‘zilgаn; ²Hоli – hozir; ³Hаyvоn – tiriklik, аyot; ⁴"Аyn ul-hаyot” – hаyot bulоg‘i, hаyot suvi; ⁵Chаrхfаrsо – ko‘kkа ulаngаn, judа yuksаk.

63

Erur bu nav’ ul mahvash xayoli

Ki, ul manzilda solg‘ay qasri oliy.

Muhayyo borcha rang-u bo‘yi oning,

Vale ustida yo‘qtur suyi oning.

Muhandislar nechukkim charxi sayyor, Yugurtub chashma suyi sori tayyor.

http://eduportalTopibkimbirarig‘qozilsadiljo‘, Yetar ul hur qasri ollig‘a su (v).

Vale ul chashma to bu qas i ofa , Topibdur o‘n yig‘och1 chog‘liq masofat.

Bu jadvalkim, chekibdurlar a da,

Ariq qozmoq qilibdurlar ir da...

Bu xoro tesha birla bo‘lmas afgor, Nechukkim tesha, metin aylamas kor.

Erur uch yilki jon tortib hamesha,

Usholmay qolma i metin-u tesha.

Mashaqqat in yigitni el qori der

Ki, qozilmish iki-uch yuz qori yer.

Bu yanglig‘ birla umri Nuh topsoq,

Badanda ko‘prak ondin ruh topsoq,

Chu mehnatning had- poyoni yo‘qtur, Tuganmaklik bu ish imkoni yo‘qtur.