Qozoqboy yoldoshev, valijon qodirov, jalolbek yoldoshbekov

Savol va topshiriqlar:

1. 
   G‘azal matla’sini sharhlang. Ayollarning milliy oroyish ashyolariga diqqat qiling va bugungi kosmetikaga taqqoslang. Siz qaysi birini afzal bilasiz?
   

¹G‘oza - qizil rangli elik; ²Tob - nur, jilo; ³Arg‘uvoniy - qizil; ⁴Zebnok - yasangan; ⁵Muzayyan - bezangan; ⁶Banogo‘sh - quloq teshigi; ⁷Sha’ng - o‘ynoqi; ⁸Xadang - oq; ⁹Jafojo‘ - jafo qiluvchi; ¹⁰Farang - yevropalik, bu yerda g‘ayri din nazarda tutilgan.
“Za’faroniy ko‘ylak uzra arg‘uvoniy kamzihur, Ro‘ymol og‘ushidin peshonaning ahvoli tang” baytidagi tasvirdan kelin- chakning qanday kiyinganligini izohlang.

3.
“Bori nozik panjalar oltun uzukdin zebnok, qo‘l bilakuzukdin muzayyan, nuqradin og‘izda chang” baytiga suyanib, o‘zbek kelinchagining nafosati to‘g‘risida fikr yuriting.

4.
G‘azaldan olgan tasavvurlaringiz asosida kelinchakni o‘z so‘zlaringiz bilan tasvirlab bering. Uni, albatta, yod oling.
“O‘zbek kelinchagi Furqat tasvirida” deb nomlangan quyidagi jadvalning har bir xonasini g‘azaldagi ularning mazmuniga mos kela- digan so‘z va birikmalar bilan to‘ldiring.

Milliy oroyish ashyolari va zeb-ziynatlar	Tashqi ko‘rinishi va kiyimlari	Ma’naviyati va xarakter xususiyatlari
Surma..., oltun uzuk....	Ko‘zlar qaro..., Za’faroniy ko‘ylak...	Nuqradin og‘izda chang.., g‘amza birla o‘lturur...

* * *



Biz istig‘no^I eli, qichqirmag‘on ma’vog‘a bormasmiz, Agar chandeki² xirman aylasa, dunyog‘a bormasmiz.
Agar labtashna qolsak filmasal³ sahroyi olamda, Malolat zohir etsa mavj uran daryog‘a bormasmiz.
Umid etgonimiz aksar saodat bo‘tayi haqdin⁴, Agarchi mis erurmiz, qimmati tillog‘a bormasmiz.
Hamisha lof urarmiz xalq aro Farg‘ona mulkida, Bag‘oyat tab’imiz ozoda deb, har jog‘a⁵ bormasmiz.

ki
Havo loyig‘a botqan moumanlik do‘sti xudbinkim, O‘shandoq kamzarofat¹ maskani a’dog‘a² bormasmiz.
Biz ellar - faqr elimiz, parcha nong‘a sabr aylarmiz, G‘araz dunyo uchun Iskandar-u Dorog‘a bormasmiz.
Emasdur oncha asbobi jahong‘a fikrimiz, Furqat,
Vale ketguncha juz³ andishai fardog‘a⁴ bormasmiz.

1. 
   манат гати qning. uning mazmunidan kelib chiqib, “istig'no eli” birikmasining ma’nosini izohlang.
   
2. 
   “Umid etgonimiz aksar saodat bo‘tai haqdin, Agarchi mis erurmiz, qimmati tillog‘a bormasmiz” baytidagi haqning sovg‘asi (bo‘tai haq) deganda nima nazarda tutilgan? Bu sovg‘a- dan umid etganlar qaysi maslak (ta’limot) asosida yashaydilar?
   
3. 
   “Biz ellar - faqr elimiz, parcha nong‘a sabr aylarmiz, G‘araz dunyo uchun Iskandar-u Dorog‘a bormasmiz” misralarida aks etgan qanoat tuyg‘usiga to‘xtaling.
   

MUSADDAS
Sayding⁵ qo‘yaber, sayyod^I, sayyora ekan mendek, Ol domini^II bo‘ynidin, bechora ekan mendek,
O‘z yorini topmasdan ovora ekan mendek,
Iqboli nigun^III, baxti ham qora ekan mendek,
Hijron o‘qidin jismi ko‘p yora ekan mendek,
Kuygan jigari, bag‘ri sadpora ekan mendek,
Kes rishtanikim: qilsun chapaklar otub jasta,
Hajrida alam tortib, bo‘ldi jigari xasta.
Tog‘larg‘a chiqib bo‘lsun yori bilan payvasta,
Kel, qo‘yma balo domi birla oni pobasta,
Hijron o‘qidin jismi ko‘p yora ekan mendek, Kuygan jigari, bag‘ri sadpora ekan mendek.
Besh kun seni davringda bechora xirom¹ etsun, Ohular ila o‘ynab, ayshini mudom etsun,
Yomg‘ur suvi to‘lganda, tog‘ lolani jom etsun, Haqqingg‘a duo aylab, umrini tamom etsun, Hijron o‘qidin jismi ko‘p yora ekan mendek, Kuygan jigari, bag‘ri sadpora ekan mendek.
Tog‘da ochilib lola, yer sabza bahor o‘lsa,
Oxir bu nechuk bedod², olam anga tor o‘lsa, Chiqmay desa joyidan, uzlatda³ figor⁴ o‘lsa,
Gar chiqsa banogohi domiga duchor o‘lsa.
Hijron o‘qidin jismi ko‘p yora ekan mendek, Kuygan jigari, bag‘ri sadpora ekan mendek.
Sargashta bu vodiyda bir boshig‘a rahm etgil, Yoq toqati bandingga, bardoshiga rahm etgil, Rahm etmasang o‘ziga, yo‘ldoshiga rahm etgil, Yig‘lab senga termulur, ko‘z yoshig‘a rahm etgil, Hijron o‘qidin jismi ko‘p yora ekan mendek, Kuygan jigari, bag‘ri sadpora ekan mendek.
Bechorani zulm aylab, qo‘l, bo‘ynini bog‘labsan, Har sori chekib-sudrab, o‘ldurgali chog‘labsan, Ko‘ksini jafo birla lola kabi dog‘labsan,
Sot menga, agar qasding olg‘uvchi so‘roqlabsan, Hijron o‘qidin jismi ko‘p yora ekan mendek, Kuygan jigari, bag‘ri sadpora ekan mendek.
Yo‘q hushi, pari tekkan devonag‘a o‘xshaydur, Ko‘z yoshi yana to‘lgan paymonag‘a o‘xshaydur,
¹ Xirom - yurishi; ²Bedod - zulm; ³Uzlat - yolg‘izlik; ⁴Figor - yarali.