Qozoqboy yoldoshev, valijon qodirov, jalolbek yoldoshbekov

Xoqon esa xursandchiligidan:
Xaloyiq harne qilsa tergamak yo‘q,
Ne qilg‘anni yamon qilding demak yo‘q.
...Olib kishvar elining ehtiyojin, Bag‘ishlab elga uch yillik xirojin.
¹Asror - sirlar; ²Ta’viz - tumor, duo yozilgan varaqa; ³Shabafro‘z - kechasini yorituvchi; ⁴Jahonso‘z - jahonni kuydiruvchi; ⁵Rishta - ip; ⁶Hakkoki qazo - qismat zargari; ⁷Ashk - koz yoshi; ⁸Dam - nafas; ⁹Huvaydo - ayon, ravshan; ¹⁰Tug‘ro - davlat ramzi, (gerb) nishona; ¹¹ Malak - farishta; ¹²Siyovush - Eron podsholaridan bo‘lgan Kaykovusning o‘g‘li.
Farhod onadan ishq bilan tug‘ildi. Uning ismi ham, Qur’oni Karimda: “Al-asmou tanzilu min-as-samo”, ya’ni “Ismlar osmon- dan tushadi”, deyilganidek, ishq osmonidan tushgan. Unga nom qo‘yish mana bunday qalamga olinadi:
Jamolidin ko‘rungach farri shohiy¹,
Bu fardin yorudi mah to ba mohi².
Qo‘yib yuz himmat-u iqbolu davlat,
Hamul far soyasidin topdi ziynat³.
Bu javharlarg‘a⁴ chun isnod topdi⁵,
Murakkab aylagach⁶, “Farhod” topdi.
Bu farni hodiyi⁷ baxt etgach irshod⁸,
Ravon shahzoda otin qo‘ydi “Farhod”.
Harir-u hulla ichra bog‘labon chust⁹,
Murassa’¹⁰ mahd¹¹ ichinda tongdilar¹² rust¹³.
Bu nav’ ermas, ato qo‘ymodi otin Ki, ko‘rgach ishq aning pokiza zotin,
Anga farzona¹⁴ Farhod ism qo‘ydi,
Hurufi¹⁵ ma’xazin¹⁶ besh qism qo‘ydi:
Firoq-u rashk-u hajr-u oh ila dard,
Biror harf ibtidodin aylabon fard¹⁷.
¹Farri shohiy - shohlik nuri;.²Mah to ba mohi - oydan baliqqacha. Bu yerda “osmondan yergacha” degan ma’noda qo‘llangan; ³“Himmat”dan “h”, “iqbol”dan “alif” (uni “i” deb ham, “o” deb ham, “a” deb ham ishlatish mumkin), “davlat”dan “d”ni olib, qo‘shsak, “hod” paydo bo‘ladi, buni “far”ning “soyasi”, ya’ni keyiniga olsak, “F a r h o d” so‘zi hosil bo‘ladi; ⁴Javhar - gavhar; ⁵Isnod topmoq - taalluqli bo‘lmoq, tegishli bo‘lmoq; ⁶Murakkab aylamak - qo‘shish, birlashtirish; ⁷Hodi

• 
  to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatuvchi, yo‘l boshlovchi, yetakchi; ⁸Irshod - to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatish; ⁹Chust - mahkam; ¹⁰Murassa’ - qimmatbaho toshlar bog‘langan, qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan; ¹¹Mahd - beshik; ¹²Tongmoq - belamoq, bog‘lamoq; ¹³Rust - mahkam, qattiq; ¹⁴Farzona - oqil, dono; ¹⁵Huruf - harflar; ¹⁶Ma’xaz - biror narsaning olingan joyi, manba; ¹⁷Fard-yakka, yolg‘iz, ajralgan, alohida.
  

Borin ustodi ishq etgach murakkab,
Tarakkubdin bu ism o‘ldi murattab¹.
Tangri taolo tug‘ilishidan ruhiga payvasta etgan ishq Farhodga favqulodda iste’dod, tug‘ma qobiliyat ato etgan edi. U ta’limning dastlabki uch oyida butkul savod chiqardi, bir yilda Qur’oni karimni yod oldi. Navoiy Farhodning bolalikdagi fazilat- larini shunday ta ’rif etadi:
Agar bir qatla ko‘rdi har sabaqni,
Yana ochmoq yo‘q erdi ul varaqni.
Ne so‘znikim, o‘qub ko‘ngliga yozib,
Dema ko‘ngliki, jon lavhiga² qozib.
O‘qub o‘tmak, uqub o‘tmak shiori,
Qolib yodida safha-safha bori.
Ko‘rub chun ishq-u oshiqlik maqolin,
Topib oshufta mahzun ko‘ngli holin.
Aning sharhini takror aylabon ko‘p,
O‘qurda nolayi zor aylabon ko‘p.
Bo‘lub oshiq g‘ami sharhida g‘amnok,
Yaqo chokin o‘qub, aylab yaqo chok.
Kim etsa darddin oz-oz rivoyat,
Qilib ul dard anga ko‘p-ko‘p siroyat³.
Kishi ko‘nglin bilib, afgor yig‘lab,
Ne ko‘zda ashk ko‘rgach, zor yig‘lab.
Jahonda qolmadi ul yetmagan ilm,
Bilib tahqiqini⁴ kasb etmagan ilm.
¹Murattab - tartib berilgan, tartiblangan, tuzilgan; ²Lavh - yoyiq narsa, taxta; yozuv taxtasi. So z bu yerda istiora bo‘lib, ko‘chma ma’noda kelgan; ³Siroyat - ta’sir, ichiga o‘tish, yuqish; ⁴Tahqiq - biror narsaning haqiqatini izlash, tekshirib ko‘rish, haqiqat qilish;
Bo‘lub o‘n yoshqa umrining mururi¹ Yigirmi yoshcha qadd-u jism-u zo‘ri.
Ulum² avroqi³ chun bir-bir yopildi, Dilovarliq silohi⁴ mayli qildi.
... Hamul ilmi balandovoza birla,
Bu yanglig‘ zo‘ri beandoza⁵ birla.
O‘zin abjad⁶ o‘qur eldin tutub kam, Dema donishki, zo‘ri dast⁷ ila ham,
Bo‘lub shahlar eshigining gadoyi,
Va lekin ul gadolar xoki poyi.
Anga teng podsholig‘ yo gadolig‘, Gadoliqqa teng etmay podsholig‘.
Demonkim ko‘ngli pok-u, ham ko‘zi pok, Tili pok-u, so‘zi pok-u, o‘zi pok.
Munungdek tiynati pokiga loyiq.
Duosin aytibon poki xaloyiq.
Aning sori sovug‘ yel essa nogoh, Chekib Chin mulkining xalqi sovug‘ oh.
Qilib el xonumon oning fidosi.
Ne xonumonki, jon oning fidosi.
Ato yuzlanmasun deb dard-u ranje,
Etib har kun boshig‘a sadqa ganje.
¹Murur - otish, yurish; ²Ulum - ilmlar; ³Avroq - varaqlar; ⁴iloh - qurol-yarog‘; ⁵Beandoza - cheksiz, chegarasiz; ⁶Abjad - arab alifbosining maxsus tartibda tuzil- gan sirasi bolib, bunda har bir harf ma’lum son qiymatiga ega bo‘ladi. “Abjad o‘qur el" deganda esa endi maktabga borganlar ko‘zda tutilgan, chunki boshlang‘ich maktabning birinchi yilida harf tanish uchun dastlab abjad o‘rgatilgan; ⁷Dast - qo‘l.
Vale bir zarra dard o‘lg‘ach padidor^I, Bo‘lub ul ganjlar birla xaridor.