Qosimova R. A. Boltayev Z. B

I. Tashkiliy ishlar. 
Jismoniy tarbiya, jismoniy 
madaniyat, sport, sayohat va 
xalq milliy o’yinlarining 
sog’lomlashtiruvchi ahamiyati 
haqida suhbatlar, 
videotasvirlarni namoyish etish 
va h.k. 
 
 
Maktab, tuman-shahar sport 
musobaqalarini ko’rish, 
tomosha qilish uchun sayr 
qilish. 
 
Darsgacha 
gimnastika, 
musobaqa, 
to’garaklarda 
 
 
 
 
Maxsus 
musobaqalar, 
bayramlar,  ulug’ 
sanalar, 
dam 
olish kunlari. 
 
Sinf rahbarlari, 
jismoniy tarbiya 
o’qituvchisi. 
Musobaqalar, 
sayrlar, 
bayramlarda 
mutaxassislar 
tomonidan ham 
bajarilishi 
mumkin. 
Maktab 
ma’muriyati, sinf 
rahbarlari, fan 
o’qituvchilari, 
yoshlar ijtimoiy 
harakati, ota-
onalar. 
 
 
 
 
II. Ommaviy 
sog’lomlashtirish jismoniy 
madaniyat va sport 
 
 
 
 
 
 

---

 
42 
1 
 
 
2 
 
 
3 
tadbirlari. 
 
Darsgacha gimnastika. 
 
 
Katta tanaffuslar va kuni 
uzaytirilgan sinflarda turli xil 
o’yin-mashqlarni o’tkazish. 
Darsdan keyingi sport 
to’garaklari mashg’ulotlari 
(o’quvchilarning xohishi va 
istagi asosida turli 
mashg’ulotlar, o’yinlar va 
h.k.). 
Har kuni 
birinchi dars 
oldidan. 
 
Har kuni yoki 
har ikki kunda 
 
Ikki kunda yoki 
haftada 2-3 
marta. 
Uyushgan 
(maktab bo’yicha) 
holda yoki har bir 
sinf alohida. 
Sinf 
o’qituvchilari, 
iqtidorli, faol 
sportchi 
o’quvchilar 
(yuqori sinflardan 
jalb etish). 
Jismoniy tarbiya 
o’qituvchilari, 
iqtidorli katta 
yoshdagi bolalar. 
 
 
1 
 
 
2 
III. Moddiy-texnik va 
ma’naviy ta’minot. 
Sportzal,o’yin maydonlari, 
zarur jihatlar, asbob-uskunalar 
bilan ta’minlash.  
Kam ta’minlangan yoki 
qaramog’ida boquvchisi 
bo’lmagan o’quvchilarni sport 
kiyim, ozuqalar bilan 
ta’minlash. 
 
 
Doimiy ravishda 
Maktab 
ma’muriyati, 
jismoniy tarbiya 
o’qituvchilari. 
 
 
Ota-onalar 
qo’mitasi, bolalar 
jamg’armasi, 
mahalla rahbarlari. 

---

 
43 
 
 
1 
 
2 
 
 
 
3 
IV. Sayr-sayohatlar va xalq 
milliy o’yinlarni ko’rish. 
Navro’z, mustaqillik kuni, 
hosil bayramlari, kasb-hunar 
kuni. 
Dam olish kunlari va kuzgi, 
qishki, bahorgi  ta’til paytlarida 
e’tiborga loyiq madaniy, sport 
inshootlariga sayr-tomosha. 
Tabiat manzaralariga (tog’li va 
tog’ oldi) sayohatlar. O’lka 
bilan tanishish, hayvonot va 
o’simlik olamini ko’rish, 
o’rganish va h.k. 
 
 
Ulug’ sanalar, 
bayramlar, ta’til 
kunlari 
 
 
Maktab 
ma’muriyati. 
“Kamolot” 
Yoshlar ijtimoiy 
harakati bo’limi, 
ota-onalar. 
 
Eslatma: 
Mazkur 
yo’nalishdagi 
rejalar 
maktab 
rahbarlari tomonidan tasdiqlanishi 
lozim.  Buning  uchun  ota-onalar, 
mahalla  (qishloq)  faollari  bilan 
avvaldan  kelishish,  rozilik  olish 
zarur bo’ladi.  
 
 
Xulosa  tariqasida  shuni  ta’kidlash  lozimki,  I-IV  sinflarda  tashkil 
etilishi zarur bo’lgan sinfdan (darsdan) tashqari tarbiyaviy ishlar rejasida 

---

 
44 
jismoniy tarbiya va sport bo’yicha sog’lomlashtirish  tadbirlari kamdan-
kam 
o’rin  egallamoqda.  Buning  asosiy  sabablarini  quyidagi 
ko’rsatkichlar bilan ifoda etish mumkin, ya’ni:  
1.  Sinf  rahbari,  fan  o’qituvchisining  (I-IV  sinf)  vaqti 
chegaralanganligi; 
2.  Yosh 
o’qituvchilarning 
tajribasizligi, 
tajribali 
o’qituvchilarning bu sohadagi mahorati yetishmasligi (sog’liq, 
vaqt, xohish va h.k.); 
3.  Maktab  ma’muriyati  tomonidan  amaliy  yordamlarning 
yetishmasligi.  
4.  Ota-onalar ishtirokini ta’minlash muammolari;  
5.  Jismoniy 
tarbiya 
o’qituvchilarining 
(yuqori 
sinflar) 
boshlang’ich ta’limda (I-IV sinflar) kam ishtirok etishi; 
6.  Moddiy-texnik ta’minotlarning yetishmasligi. 
Mazkur  salbiy  xususiyatlarni  ko’rsatishdan  maqsad  shundaki, 
boshlang’ich  ta’lim  tizimida  amaliy  mehnat  qilayotgan  yosh 
o’qituvchilar  va  shu  sohada  ta’lim  olayotgan  bo’lajak  mutaxassislar 
(talaba  va  o’quvchi  yoshlar)  maktab  sharoitida  mavjud  bo’lgan  ilg’or 
tajribalarni  o’rganishda  sodir  bo’layotgan  salbiy  jihatlarni  ham  izchil 
o’rganishlari, ijtimoiy-pedagogik jihatdan ilmiy-nazariy tahlil qilishlari, 
o’rganishlari  lozim.  Shu  asosda  o’zlarining  nazariy  bilim  va  amaliy 
malakalarini  boyitishi,  istiqbolli  faoliyatlarni  kashf  etishlari,  ixtiro 
qilishlari maqsadga muvofiq keladi.  
 
 

---

 
45