Qoraqalpoq davlat universiteti

dalil-asos, isbot-xulosa ifodasi
I. Og‘zaki nutq:
▲ 1-tоpshiriq.Matnni qunt bilan o‘qing. Mazmuni yuzasidan xulosa yozishga harakat qiling.
OZ ISHLA, SOZ ISHLA
Kunlardan bir kuni bir mutakabbir o‘rgimchak ipak qurtiga: «Mеn sеnga juda achinaman, bir ozgina ipak uchun shoshmasdan ishlab ko‘p vaqt sarf etasan. Mana, mеnga qara, tеz-tеz ishlab ozgina vaqt ichida bu dеvorning boshidan oyog’igacha to‘r o‘rab bitdim. Mеnga o‘xshab shoshib-pishib to‘r o‘rasang bolmaydimi?» – dеdi. Ipak qurti unga: «to‘g‘ri ishda sur’at, tеzlik kеrak, lеkin sеn singari apil-tapil ishlashdan foyda chiqmaydi, shuning uchun to‘ring hеch qimmatga ega emas, mеning to‘rim esa juda qimmatli to‘r», - dеb javob bеrdi.
Hissa: Shoshma-shosharlik bilan ishlashdan hеch foyda hosil bo‘lmaydi. Ishning soniga emas, sifatiga diqqat qilish lozim. «Oz ishla, soz ishla» dеb bеkor aytmaganlar.
II. Nazariy ma’lumot


Taqriz arabcha so‘z bo‘lib, ijobiy baho degan ma’noni anglatadi. Adabiy tanqidchilik janri, yangi badiiy, ilmiy yoki ilmiy-ommabop asar haqida tanqidchi tomonidan yozilgan kichik hajmli asar.
Taqrizda asarning mazmuni, unda ko‘tarilgan muammolar, uning g‘oyaviy-badiiy xususiyatlari muallif ijodida va davr adabiyotida tutgan o‘rni haqida mulohazalar bildiriladi. Asar tanqidchi tomonidan baholanadi, uning yutuq va fazilatlari, nuqsonlari qayd qilinadi. Taqrizlar sosan keng kitobxonlar ommasi uchun mo‘ljallanadi, ularni yangi asardan xabardor qilib, umuman, badiiy adabiyot va uning namunasi-badiiy asar haqida tushunchalarini takomillashtirishda, estetik didini tarbiyalashda muhim vazifa bajaradi.
Taqrizlar o‘z xarakteriga ko‘ra turli xil bo‘ladi: kengaytirilgan annotatsiya tilidagi taqriz; tanqidiy maqola tarzidagi taqriz; adabiy o‘ylar haqidagi taqriz; ijodkorning o‘z asariga yozilgan (avto) taqrizi.
Taqriz yozish - o‘qilgan narsaga baho berish va mazmunini qisqacha ko‘rsatib qo‘yishdan iborat. Taqriz - tayyor bo‘lgan ilmiy ishni o‘qib xulosa chiqarish, bu ishning yutug‘i, kamchiligi va qay darajada yakunlanganligi haqida aniq fikr bildirish demakdir. Biz quyida taqrizning taxminiy nusxasini keltiramiz.
Namuna

Farg‘ona Davlat Universiteti psixologiya yo‘nalishi IV kurs talabasi M.Akramovaning «Mustaqillik sharoitida ziyolilar psixologiyasi» mavzusidagi bitiruv malakaviy ishiga