Qoraqalpoq davlat universiteti

III. Yozma nutq:
1-mashq. Matnni o‘qing. Тil va uning inson hayotida tutgan o‘rni haqida suhbatlashing va fikrlaringizni yozma turda davom ettiring.
Kishi uchun juda kerakli bo‘lgan ikki a’zo bor: biri til, boshqasi yurak. Тil so‘z uchun, yurak, ko‘ngil esa shu so‘zdan lazzatlanish uchun berilgan. Shu tufayli tilni to‘g‘ri, rost so‘zni so‘zlash uchun tebratmoq, ya’ni harakatlantirmoq kerak. Egri, yaroqsiz so‘zlarni tashqariga chiqargandan ko‘ra tilning harakatsiz qolgani ma’qul. (Yusuf Хos Hojib)
▲ 2- tоpshiriq. Mаtnni o‘qing. Matn yuzasidan o‘z mulohazalaringizni bildiring.
O‘zbek tili davlat tili sifatida
O‘zbek tiliga davlat tili maqomi berilishi davridan (1989-yil 21-oktabr) O‘zbekistonda lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini qayta tiklash masalasi o‘rtaga qo‘yildi, bu borada matbuotda bir yarim yilga yaqin erkin munozara bo‘ldi.
Ko‘pchilik lotin alifbosini qayta tiklashni ma’qul ko‘rdi. Bu masala O‘zbekiston Oliy Kengashi sessiyasida ham ko‘rildi.
1993-yil boshida turkiy xalqlar uchun mushtarak alifbo tuzish yuzasidan ham ish olib borildi.
O‘zbek tili uchun tuzilgan alifbo O‘zbekistonda 1940-yildan beri qo‘llanib kelayotgan kirill harflari asosidagi o‘zbek alifbosining lotinсha harflar bilan almashtirilgan ko‘rinishi bo‘lib qolgan.
O‘zbekiston Oliy Kengashining 12-сhaqiriq 12-sessiyasida deputat P.Qodirovning yangi o‘zbek alifbosini hozirlash yuzasidan olib borilayotgan ishning borishi to‘g‘risidagi axboroti tinglandi.
“Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosini joriy qilish to‘g‘risida” 1993-yil 2- sentabrda Qonun qabul qilindi.
1995-yil 6-mayda “Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosiga o‘zgartirishlar kiritish to‘g‘risida” Qonun qabul qilindi.
1995-yil 24-avgustda Vazirlar Mahkamasining “O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalarini tasdiqlash haqida” qarori e’lon qilindi. Lotin yozuvi asosidagi alifboning qayta tiklanishi aniqroq va to‘laroq aks ettirish imkonini beradi.
O‘zbеk tili dunyoning eng qаdimiy vа bоy tillаridаn biridir. Bu tilning bеqiyos imkоniyatlаri qаdimiy yozmа yodgоrliklаrdаn hаm mа’lum. Shuning uchun hаm оnа tilini sеvish vаtаnpаrvаrlik bеlgisi, аjdоdlаr ruhigа hurmаt rаmzi. O‘z tilini аsrаb – аvаylаgаn хаlq o‘zligini, g‘ururini аsrаb – аvаylаgаn bo‘lаdi. Оnа tiligа bo‘lgаn muhаbbаt аvvаlо hаr bir so‘zning mа’nоsini chuqur аnglаgаn hоldа ishlаtish, uni yaхshi bilish, аsrаb-аvаylаsh kаbi fаzilаtlаrdа nаmоyon bo‘lаdi.