Qishloq xo‘jalik ekinlarini zararkunandalari, kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

4.14-rasm. Fitoftoroz.

shaklli, qizg‘ish- qo‘ng‘ir dog‘lar rivojlanadi, novda va barglar kuyganga o‘xshab qoladi. Mevalar ustida qattiq, noto‘g‘ri shaklli, qo‘ng‘ir tusli, usti biroz g‘adir-budur dog‘lar va yaralar paydo bo‘ladi. Kurash choralari.
Chidamli yoki tolerant navlarni ekish va qo‘llash; jo‘yaklarni baland qilish; ekishdan oldin urug‘ni samarali urug‘ dorisi bilan dorilash; almashlab ekish; oldingi yili pomidor yoki kartoshka ekilgan dalalarga ekmaslik; boshqa kartoshka va pomidor ekinlaridan uzoqroqdagi dalalarga ekish; ekin ichida shamol yaxshi yurishini ta’minlash (ortiqcha shoxlarini o‘z vaqtida butash, ventilyasiya); azotli o‘g‘itlarning tavsiyadagi minimal miqdorlarini berish (bular, ayniqsa nitratli shakllari, kasallik kuchli rivojlanishiga olib keladi); o‘suv davrida ertagi kartoshka ekinida kasallikning birinchi belgilari ko‘rinishi bilan pomidor o‘simliklariga profilaktika uchun fungisid (0,2% li ridomil, 0,4% li mis xloroksidi, 1% li Bordo suyuqligi va boshqalar) purkash; o‘simlik qoldiqlarini daladan chiqarib, yo‘qotish tavsiya qilinadi. Pomidor asosan ho‘l meva sifatida iste’mol qilinishi tufayli unda pestisid qoldiqlari bo‘lmasligi (ekologik toza bo‘lishi) o‘ta muhim.
Pomidorning qo‘ng‘ir dog‘lanish kasalligi - kasallik pomidorning gullash-meva tugish paytlarida boshlanadi va asosan barglarini zararlaydi. Uning birinchi belgilari – pastki barglar ustida sariq yoki och-yashil dog‘lar, barglar ostida esa (o‘sha dog‘larning tagida) rangsiz, sarg‘ish yoki och-qo‘ng‘ir dog‘lar paydo bo‘lishidir (4.15- rasm). Barg ostidagi dog‘lar yashil-qo‘ng‘ir (yoki kulrang-qo‘ng‘ir) tusli mayin mog‘or bilan qoplanadi. Kasallik tezda tepa yarus barglariga o‘tadi. Kuchli zararlangan barglar olachipor tus oladi va quriydi.
Kasallik epifitotiya shaklida rivojlanganida pomidorning gul va

meva bandlari, gulkosabarglari va tugunchalari ham zararlanadi va ular keyinchalik to‘kilib ketadi. Kasallikning eng kuchaygan davri