Qishloq va suv xo’jaligi vazirligi

Rentgen apparatining tuzilishi. 
Rentgen apparatlaridan foydalansh maqsadiga qarab:- 1) 
harakatlanuv- va 2) stasionar- turg’un apparatlarga bo’linadi. Rengten apparati quyidagi qismlardan 
tashkil topgan. 
1. Rentgen trubkasi - bu havosi so’rib olingan, ya’ni vakum shisha trubka bo’lib, bir tomonda 
anod, ikkinchi tomonda katod joylashtirishgan.
Anod mis plastinkasidan tashkil topgan va yassi kesilgan holda joylashgan. Rentgen trubkasi 
rentgen nurlar hosil qiluvchi generator hisoblanadi. 
Katod yuqori kuchlanishga chidamli volfram spiralidan tashkil topgan. Bu spirallar maxsus 
chuqurchalarda joylashgan. 
2. Vaqt relyesi bu avtomat holida apparatni malum bir vaqtda elektr tokiga ulash uchun 
xizmat qiladi. 
3. Rentgen apparatni ushlab turuvchi shtativ.
Hozirgi vaqtda veterinariya, tibbiyot amaliyotida «Arman 1» markali harakatlanuvchi rentgen 
apparati ishlatilatiladi. 
Rentgen nurlarini hosil bo’lishi. 
Rentgen trubkasi kuchsiz kuchlanishga ega bo’lgan elektr tokiga ulanadi. Bunda katoddan 
spiralning qizishi natijasida undan elektronlar uchib chiqa boshlaydi va spiral atrofida to’planadi. 
Keyin yuqori kuchlanishga ega bo’lgan elektr toki beriladi. Bu paytda elektronlar juda yuqori 
kinetik energiyaga ega bo’lib katod atrofidan chiqib, anod tomon yo’naladi va anodni 
bombordirovka qiladi. Har bir elektron anodga urilganda 99% kinetik energiya issiqlik energiyasiga 
va1% kinetik energiya rentgen nurlarga aylanadi va rentgen trubkasidan tashqariga chiqadi. 
Rentgen nurlarining hususiyatlari. 
1. Rentgen nurlari tiniq bo’lmagan tana va predmetlardan o’ta oladi. 
2. Moddalarga tasir etib ularni nurlanishga majbur etadi va bu hususiyat lyuminessent 
hususiyati deyiladi. 
3. Fotoplyonkaning yorug’likni sezish elementlariga tasir etadi. 
4. Organizmga tasir etganda biologik tasir etish hususiyatiga ega. Agarda kuchsiz rentgen 
nurlari to’qimalarga tasir qilsa to’qimalarda modda alma-shinishi, o’sishi, rivojlanishi tezlashadi, 
yaxshilanadi. Agarda kuchli rent-gen nurlari tasir etsa bunda to’qimalar o’ladi va nekrozga 
uchraydi. 
5. Hayvon to’qimalari va a’zolarini ionizasiyaga- radiasiyaga olib keladi, bu esa nurlanish 
kasalligini kelib chiqishiga sabab bo’ladi.