Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

“
Tez top
” o`yini.
O`qituvchi o`quvchilarga xalq maqollaridan namunalar 
aytadi. O`quvchilar esa bunday maqollar qatorini davom ettiradi. Ulardan sanoq 
sonlarni aniqlaydilar hamda shu maqollarning ma`nolari ustida ish olib 
boradilar. Sonlarni o`z ichiga olgan maqollarni belgilangan miqdorga 
yetkazib, ularning ma`nosini tushungan va izohlab bera olgan o`quvchilar
o`qituvchi tomonidan rag`batlantiriladi. 
Namuna: “Bir bolaga etti mahalla ota-ona”, “Sanamay sakkiz dema”, 
“Bir yil tut ekkan kishi, yuz yil gavhar teradi”, “Bir kalla - kalla, ikki
kalla tilla”. 
“
So`z ajratish
” 
o`yini. 
Bu o`yin o`quvchilardagi topshiriqni o`stiradi, 
diqqat-e’tiborni rivojlantiradi. Ma’lum guruhdagi so`zlar beriladi, o`quvchilar 
shu so`zlardan ma’lum birini ajratishi hamda sharhlashi kerak. Masalan: ko`k, 
qizil, men, u, uchun, xuddi, tag`in, keldi, bilan, to`rt kabi so`zlar beriladi.
sifat 
olmos
h 
fe’l 
ko`ma
kchi 
son 
yukla
ma 
qizil 
men 
keldi 
bilan 
to`rt 
xuddi 
ko`k 
u 
- 
uchun 
- 
tag`in 
“
Mavzuiy maqollar
”
o`yini. 
O`yin o`tilayotgan so`z turkumlariga mos 
maqollar yakka yoki guruh ishtirokida olib borilishi mumkin. 
Masalan: Sifat so`z turkumini o`tayotganda quyidagicha olib boriladi: 
Yaxshiga yondosh, yomondan qoch. Yaxshi otga bir qamchi, yomon otga ming 
qamchi. 
“
Tayanch so`zlar
”
o`yini. 
Bu o`yin Shatalov metodiga asoslangan bo`lib, 
o`quvchilarning fahm tezligi, zukkoligini o`stirish, xotirasini mustahkamlashga 
xizmat qiladi. Chunonchi turli shakllar beriladi, o`quvchilar shu shakllar 
nimalarni ifodalayotganligini aytadilar. Masalan: so`z turkumlari va uning 
turlarga bo`linishini ko`rsatadi. 
Mustaqil 
ST 
Yordamchi 

---

189 
Yoki: Fe’l zamonlari:
O`tgan 
FZ 
Hozirgi
Kelasi 
O`yinda o`quvchilarga topshiriq og`zaki yo`l bilan ham yozma yo`l bilan 
ham bajarilishi mumkin. Og`zaki bajarilayotganda shakl ko`rsatiladi, qo`l 
ko`targan o`quvchi o`z variantlarini aytadi. Noto`g`ri aytsa, navbatdagi 
o`quvchilardan so`raladi. Yozma bajarganda esa, shaklga o`quvchi o`z variantini 
yozadi, o`qituvchi nazorat qiladi.