Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

O`zbekiston
so`zidan ko`p so`z yasash: 
o`zbek, 
to`p, osti, kit, tik, ot, iz, tez
va shu kabi. 
“
Yoddan yozish
”
 o`yini. 
Ushbu o`yin o`quvchilarning xotirasini charhlaydi, 
zehnini, fahm tezligini o`stiradi. O`yin quyidagi usulda olib boriladi. Ma’lum bir 
so`zlar (avvaldan tayyorlangan) qisqa fursatda 1 marotaba o`qituvchi tomonidan
tezda o`qib beriladi, so`ng o`quvchilar yozadilar. Qaysi o`quvchi ko`p va to`g`ri 
yozsa, shu o`quvchi rag`batlantiriladi. Bu o`yinni yanada murakkablashtirish 
ham mumkin. Masalan: 
kapalak, kamalak, laylak, elak, chelak, telpak, choynak. 
“
Ko`chma ma’noli so`zlardan hikoya tuzing
”
o`yini. 
Bu o`yin avvalo 
o`quvchilarni ijodkorlikka undasa, ikkinchidan nutq madaniyatini (yozma) 
savodxonligini o`stiradi. Ushbu o`yin har bir bolaning mustaqil ishlashini 
ta’minlaydi. Masalan: 
qo`li gul, og`zi ochiq, oltin kuz, kumush qish, kumush 
tola.

---

179 
“
So`zning do`stini toping
” 
o`yini
. Bir o`zakdan tashkil topgan so`zlarni 
toppish lozim bo`ladi. Masalan: 
do`st, do`stona, do`stlik. 
“Ushla va ayt”
o`yini. 
Bir o`quvchilar to`pni boshqa o`quvchiga otadi va 
so`z aytadi. Ikkinchi o`quvchi to`pni ushlab usha so`zdan yangi so`z yasaydi. 
Masalan: 
ozod – ozodlik, osh-oshxona, etik- etikdo`z, voy-voyladi, dod-dodladi,
”
Rasmni izohlang
”
o`yini. 
Frazeologik iboralar mavzusini o`tgandan 
so`ng, ushbu o`yindan foydalanish mumkin. Bu o`yin o`quvchilarda ancha 
qiziqish uyg`otadi hamda ularni zukkoligini o`stiradi. Ma’lum bir chizgan rasm 
ko`rsatiladi, o`quvchilar o`z variantlarini aytadilar. Kim aniq va to`g`ri aytsa, 
o`sha rag`batlantiradi. O`yin yakka yoki guruh usulida olib borilishi mumkin. 
Masalan: 
tarvuzi qo`ltig`idan tushdi.
Nima uchun shunday deymiz? Ibora
sharhlang.
“