Qarshi muнandislik iqtisodiyot

14.2 IES o’z ehtiyojlariga ishlatadigan energiyaning sarfi.

Bug’ trubinali elektr stantsiyalari o’z ehtiyojlariga ishlatiladigan energiyaning sarfi bug’ning parametrlariga, yoqilg’i va asosli jihozlarning turiga, IESning ish holatlariga va boshqalarga bog’liq bo’ladi.

Stantsiyada umumiy ishlab chiqarilgan elektr energiyasiga nisbatan o’z ehtiyojiga sarflangan energiyaning foizlarda ifodalangan qiymatlari 12-1 jadvalda keltirilgan.

Elektr stantsiyasining turi	Qattiq yoqilg’i		suyuq va gazsimon yoqilg’i
	Bug’ning boshlangich bosimi, MPa.
	3,5-9,0	13,0-24,0	3,5-9,0	13,0-24,0
KES IEM	6-7,5 7-8,5	8,0-9,5 9,0-11,0	5-7 6-8	7,5-9,0 8,5-10,5

KESning o’z ehtiyojlariga elektr energiyasining sarfi E_u.e uning iqtisodiy ko’rsatkichlariga sezilarli ta‘sir qiladi. E_u.e ning IEM ko’rsatkichlariga ta‘siri yanada ko’proqdir. IESda elektr energiyasining asosiy iste‘molchilari-nasoslar, uzatish tizimining mexanizmlari, ko’lni ushlash va chiqarib tashlash qurilmalari va boshqalar hisoblanadi. Ta‘minlash nasoslari tomonidan iste‘mol qilinadigan elektr energiyasining ulushi bug’ bosimiga nixoyat darajada bogli. Masalan: Р₀=3,5МПа bo’lganda u ishlab chiqarilgan elektr energiyasining taxminan 0,6%iga. 9,0 MPa bo’lganda -1,5 %iga, 13,0MPa bo’lganda -1,7-1,9%iga va 24,0 MPa bo’lganda -2,3-2,5%iga teng bo’ladi. Trubina kondensatorining suv nasoslari ishlab chiqarilgan elektr energiyasining 0,6-2,5%ini iste‘mol qiladi.

IESda o’z ehtiyojlari uchun issiqlik ham ishlatiladi. Bu ehtiyojlar quyidagilardan iborat:
А) Bug’li yuritgichlar:
Б) Qozonning yuzlarini bug’ yoki gaz oqimi bilan tozalash:
В) sexlarni isitish:
Г) mazut xo’jaligiga issiqlikni ishlatish:
Bo’lardan tashqari qozon suvining shurini yuvish, yoqilg’isi yaxdan tushirish va quritish uchun issiqlik ishlatiladi.
IESning o’z ehtiyojlariga issiqlikning o’rtacha sarfi 1-2% ni tashkil qiladi.