Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

 
 
Gazgolder va silindrik rezervuarlar.
 
Ekspluatatsiya qilinadigan vertikal silindrik rezervuarlarning hajmi 25 dan 
100000 m³ oralig‘ida bо‘ladi. Hozirda kо‘proq tejamliroq katta sig‘imli 
rezervuarlar qurilishiga tendensiya mavjud. Ammo shuni nazarda tutish kerakki, 
rezervuar sig‘imi qancha katta bо‘lsa, ularni montaj qilish va ta’mirlash 
shunchalik qiyin va sermehnat hisoblanadi va ularni sistematik ravishda о‘z 
vaqtida nuqsonlarini aniqlash maqsadida reviziya qilishga bо‘lgan talablar 
shunchalik yuqori bо‘ladi. 
Vertikal silindirik rezervuarlar.
Bu qurilmalar puxta mahkamlangan 
gruntdan iborat bо‘lgan asosda turadi, bu gruntning yuqorisida qalinligi 6-10 sm 
bо‘lgan qumli yostik joylashgan bо‘ladi (3-rasm). Montaj aniqligi va rezervuar 
ekspluatatsiyasi pishiqligi asosining tug‘ri о‘rnatilishiga bog‘liqdir. Asos konus 
shakliga ega bо‘lib, qat’iy vertikal о‘qda va taglik markazining uchida (konusiga 
kо‘ra markazdan periferiyagacha bо‘lgan egiklik 1:12 0 ga teng) bо‘lishi kerak. 
Asos aylanasining radiusi odatda rezervuar tagligi radiusidan 500-600 mm katta. 
Qumli yostiqni zichlangandan sо‘ng va gruntni tо‘kkandan sо‘ng asos yuzasida 
hech kanday bо‘rtiqlar va chuqurchalar bо‘lmasligi kerak. Taglik metallini 
korroziyadan himoyalash uchun, asosni izolyatsiya qatlami bilan qoplanadi. Qum-
butum yoki qum-mazut aralashmasi bilan, shuningdek, montajdan oldin taglikning 
tashqi tomoni ikki qatlam antikorrozion qoplama surtiladi (masalan, asfalt laki). 

---

205 
3-rasm. Vertikal va silindrik rezervuar ostidagi asos qirqimi: 
a) loyli gruntlar uchun; b) drenirovka qilinadigan gruntlar uchun; 
1-rezervuar dnishasi; 2- qoplama qatlami; 3-qumli yostiq. 
Barcha silindrik rezervuarlar uchun montaj qilish ketma-ketligi taxminan 
bir xildir. Yig‘ishni taglik tunukasi asosiga tо‘shamani chizma va markirovkaga 
qat’iy rioya kilgan holda tо‘shashdan boshlanadi. Tunukalarni uchma-uch yoki 
ustma-ust payvandlanadi. Avval kо‘ndalang choklar, keyin bо‘ylama choklar 
payvandlanadi. Payvandlashni qarama-qarshi bosqichli usulda rezervuar 
markazidan periferiyaga yо‘naltirilgan usulda amalga oshiriladi. Tagliklar 
hoshiyali va ularsiz bо‘lishi mumkin (4-rasm).