Qarshi muhandislik iqtisodiyot institui neft va gaz fakulteti «texnologik mashinalar va jihozlar» kafedrasi

7-rasm. Polotnolar arqonga strubsina yordamida mahkamlanishi. 
1-polotno, 2- vintli strubsina, 3- qiskichlar, 4- arqon. 
Rulon qilib о‘ralgan rezervuarlarni montaj qilish tartibi quyidagicha: tayyor 
asoslarga taglikni ruloni dumalatib о‘raladi (bu shu xuddi silindrik apparatlarni 
dumalatib о‘ralgandek bajariladi) va holatni tekshirib bо‘lgandan sо‘ng, ularni 
traktor yoki tros yordamida ochiladi. Rulonni dumalatib о‘rash va uni ochish 
alohida ehtiyotkorlik choralarini kо‘rishni talab qiladi: yaqin atrofda odam 
bо‘lmasligi kerak; polotnoni cheti rulon massasi bilan birga asosga qistirilgan 
bо‘lishi kerak va rulonni yorilgan holatidagi ushlab turgan plankalarni uzib 
tashlanganda, tezda ochilib ketish sodir bо‘lmasligi kerak.

---

208 
Yirik rezervuarlarni tagliklarini alohida qismlarini uchma-uch yoki ustma–
ust qilib, xuddi listma-list yig‘ishdagidek payvandlanadi. Qismlarni moslashtirish 
uchun maxsus strubsinalardan foydalaniladi (7-rasm), ular arqonni polotnoga 
mustahkam bog‘lagan bо‘ladi. Payvand choklarini sifatini tekshirib bо‘lgach, 
taglikka belgi qо‘yiladi, ya’ni asosdagi rezervuar qobig‘ini tashqi aylanasini 
aniqlovchi belgi chizib qо‘yiladi. Bu aylana bо‘ylab, payvandlarda chetdagilar 
о‘rnatiladi. Sо‘ngra suzib yuruvchi tomning tagligini aylantirib qо‘yiladi (Agar 
rezervuar suzuvchi tomli bо‘lsa). Keyin taglikka yoki suzib yuruvchi tomga qobiq 
ruloni о‘raladi, uni kran yoki A-simon sharnirli machta yordamida (8-rasm) 
boshlang‘ich (vertikal) holatga kо‘tariladi va poddonga о‘rnatiladi. 
О‘ralayotgan rulonni tо‘ntarilib ketish oldini olish uchun tros bilan 
straxovka qilinadi. Mahkamlovchi plankalarni uzib tashlab va buni natijasida 
rulonni boshlang‘ich uchini bо‘shatib, uni taglik periferiyasigacha cheklagichdan 
tortiladi. Cheklagich rulonni taglikdagi chizilgan belgi chegaralaridan chiqib 
ketishiga yо‘l qо‘ymaydi. Rulonni traktor yordamida ochiladi, buning uchun 
rulonni yuzasiga tortuvchi tros ostida skoba payvandlanadi. Aylantirib ochish 
chegaralarida skobani boshqa joyga kо‘chirib turiladi. Aylantirib ochilayotgan 
rulonni boshlang‘ich uchini ustki tomondan tortib turib straxovka qilinadi.