Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

NO ammiakni Pt va Rh aralashmasi katalizatorligida oksidlash jarayonida ham hosil bo‘ladi:

4NH₃ + 5O₂  4NO + 6H₂O

NO labotoriyada quyidagi usullarda olinadi:

2KJ + 2KNO₂ + 2H₂SO₄ = 2K₂SO₄ + 2NO + J₂ + 2H₂O

3Cu + 8HNO₃= 3Cu(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

NO ham kuchli oksidlovchi va qaytaruvchi. СО₂ ni oksidlab СО₃ ga aylantiradi:

SO₂ + 2NO= SO₃+ N₂O

NO ga galogenlar ta’sir etib nitrozil galogenidlar hosil bo‘ladi:

2NO + Cl₂=2NOCl

nitrozilxlorid hosil bo‘lib (u sariq rangli). Shunga o‘xshash NOF va NOBr birikmalar ham ma’lum.

Juda kuchli oksidlovchilar (K₂Cr₂O₇ вa K₂Cr₂O₇) ta’sirida NO nitrat kislotagacha oksidlanadi:

10NO+6KMnO₄+9H₂SO₄=6MnSO₄+10HNO₃+3K₂SO₄+4H₂O

NO havo kislorodi bilan oson oksidlanib qo‘ng‘ir tusli gaz NO2 ni hosil qiladi:

2NO+O₂=2 NO₂

NO turli komplekslarda ligand sifatida qatnashadi. [Fe(NO)₄], [Fe(NO)₄I₂], [Co(NO)₄]. Past haroratda NO qattiq holatga o‘tib dimer - N₂O₄ hosil qiladi. NO nitrat kislota olishda ishlatiladi.

Aзот (III) oksidi. Juda beqaror oksid, u zangori rangli va qattiq holda past haroratda barqaror. 3,5 ^оС da parchalanadi. Azot(III) oksidi molekulasining tuzilishi quyida keltirilgan

Azot (III) oksidi molekulasining tuzilishi.