Qarshi davlat universiteti kimyo kafedrasi noorganik kimyo fanidan

Azotning kislorodli birikmalari -Azotning kislorodli birikmalari N₂O, NO, N₂O₃, NO₂, N₂O₄ va N₂O₅ hisoblanadi.

Azot (I) oksidi. Rangsiz, kuchsiz xidli, shirin mazali gaz. Suvda kam erniydi, xona haroratida barqaror. Azot(I) oksidi molekulasi chiziqli tuzilishga ega:

Markaziy azot atomi ikkita sp gibrid orbitallarga ega. N₂O molekulasi ozroq bo‘lsa ham dipol momentiga ega, shuning uchun suvda ozroq eriydi.

Azot(I) oksidi ammoniy nitratini qizdirib olinadi:

NH₄NO₃ = N₂O + 2H₂O

N₂O aktivligi kam, lekin qizdirilsa metallar bilan ta’sir lekin qizdirilsa metallar bilan ta’sir etadi:

Cu+N₂O= CuO+N₂

Yuqori haroratda oltingugurt va uglerodni ham oksidlaydi:

C+ 2N₂O = CO₂+2N₂

S+ 2N₂O = SO₂+2N₂

Yuqori haroratda (700^oC) N₂O ga parchalaniladi: