Qarshi davlat universiteti kimyo – biologiya fakulteti noorganik kimyo kafedrasi mavzu: Uchuvchan suyuq aralashmalarnnng termodinamikasi. Gibbs-Konovalov va Vrevskiy qonunlari. VI. 11. Uchuvchan suyuq aralashmalar termodinamikasi

VI.10,(a) va VI.10,(d)-rasmlardagi diagrammalar solishtiril-ganda toza komponentga mos keluvchi 1- va 2-nuqtalar diagramma-larning qarama-qarshi tomonlarida joylashganligini e’tiborga olish kerak. VI.10,(d)-rasmdagi diagonal (punktir) suyuqlik va bug‘ tarkiblarining tengligiga mos keladi, bunga esa faqat x=xA bo‘lganda bosimning ekstremum nuqtasida erishiladi. Raul qonunidan manfiy chetlanishlarda ushbu haroratda umumiy bosimning minimumiga yoki o‘zgarmas tashqi bosimda qaynash haroratining maksimumiga ega aralashmalar paydo bo‘ladi. Bosim va haroratning ekstremumlarida ikkala fazaning tarkiblari bir xil (VI.11-rasm). Har bir komponent uchun Raul qonunidan chetlanishlar bir tipda bo‘lmasa, murakkabroq holat diagrammalari kuzatiladi. O‘zaro chegarali eruvchi suyuqliklar uchun ham holat diagrammalari murakkab bo‘ladi. Shunday qilib, noideal suyuq eritmalarning real holat diagrammalari juda xilma-xildir. Bunday xilma-xil tajribaviy natija-lardan eritmalar termodinamikasining usullari ayrim umumiy qonuniyatlarni keltirib chiqarishga erishgan: Konovalov qonunlari va Vrevskiy qoidalari. Avvalo, ushbu qonunlar empirik qonuniyat-lar sifatida topilgan, ammo keyinchalik ularni Gibbs-Dyugem tenglamalari yordamida termodinamik nuqtai nazardan asoslab borishga muvaffaq bo‘lindi. Hozirgi vaqtda ular Gibbs-Konovalov qonunlari deyishadi.