Qarshi davlat universiteti jahon tarixi kafedrasi tarix falsafasi va tarix o

Mavzu: Tarix o`qituvchisining pedagogik kompetentligi
Reja:
1.Kompetentlik tushunchasini mohiyati
2.Tarix o`qituvchisining kompetentlik sifatlari
3.Pedagogning kasbiy kompetentligi
Bugungi kunda milliy adabiyotlarda “kompetentlik” “kompetentsiya” va “kompetentli yondashuv” atamalariga turlicha ta`rif berilmoqda.
Kompetentsiysa – bu predmet sohasi bo`lib, unda shaxs chuqur bilimga ega, faoliyatini amalga oshirishga tayyor bo`ladi, kompetentlik - esa ta`lim sohasida faoliyat olib borish uchun bitiruvchini tayyorlashni natijasi bo`lib yuzaga chiqadigan shaxsiy sifatlarni umumlashgan tavsifidir.
Boshqacha aytganda, kompetentsiya – bu bilimlar, kompetentlik esa malaka. Malaka atamasidan farqli kompetentsiyada – malakani belgilab beruvchi kasbiy bilim ko`nikmalar bilan birga tashabbuskorlik, hamkorlik, qobiliyat o`qish baholash, mantiqiy fikrlash mavjuddir.
Kompetentlikka yo`naltirilgan ta`lim amerikalik tilshunos N. Homskiy (1965y Massachuset ch universiteti) tomonidan taklif etilgan.
Yevropa kengashi dasturi bo`yicha Bern shaxrida bo`lib o`tgan simpouzimda (1966) “kompetentsiya” tushunchasi” “o`quv” “kompetentlik” “mahorat”, “qobiliyat” tushunchalar singari shakllangan. Yevropa davlatlarining ta`lim vazirlari Baloniya deklaratsiyasida (1999) ta`lim islohatlarini kоmpetual asoslari yaratilgan.
Ma`naviy yetuk barkamol avlod hayotida kompetentlik muhim o`rin tutadi. Lotin tilidan o`zlashgan bu so`z “o`z kasbiga yaroqli, loyiq” degan ma`noni anglatgan. Kompetentsiya nafaqat nazariy bilimni, balki amaliy bilimlarni ham o`zida jamlaydi. Ayrim davlatlarda bu so`z o`rniga “professionalizm” kengroq qo`llanilgan, hozir esa bu jumla “kompetentlik” bilan o`rin almashmoqda. Professionalizm kategoriyasida faqat muayyan fan bo`yicha chuqur bilimga ega bo`lish nazarda tutiladi.
Davlat ta`lim standartlarida qayd etilgan kompetentli mutaxassis tayyorlash maqsadi ta`lim mazmunigagina emas, o`zlashtirish vositasiga va ta`limni tashkil qilish jarayonini ham o`zgartirishga olib keladi. Ko`p narsani biladigan, lekin hech bir foydali ishni amalga oshira olmaydigan o`quvchini jamiyatga ham, o`ziga ham foydasi tegmaydi. Shu sabab o`qub faoliyatidan ko`zlangan asosiy maqsad – faoliyatni amalga oshiradigan kompetentsiyani shakllantirish va rivojlantirishdir.