Qarshi davlat universiteti iqtisodiyot kafedrasi davlat boshqaruvida inson resurslari

8.7-rasm. Davlat tashkilotida rahbarlik lavozimiga zahirani rejalashtirish va tayyorlash mexanizmi


Ijtimoiy-psixologik tayyorgarlik. Nomzodlarning yangi lavozimiga koʻnikish jarayonini yengillashtirishda ular boshqaruvning yangi tizimiga jalb etiladilar hamda bu xodimlar oʻzaro munosabat qoidalari, qaror qabul qilish texnologiyalari bilan batafsil tanishtiriladilar. Shuningdek, nomzodlar yangi lavozimga tayinlangach, shu yoʻnalishdagi mehnat jamoasi bilan tanishtiriladi. Bu oʻrinda koʻpchilik nomzodlar uchun ular maqomining oʻzgarishi (avval hamkasblari boʻlgan jamoaga rahbarlik qilish) jiddiy muammoga aylanadi. Shuning uchun yosh rahbarni ham, u boshqaradigan jamoani ham yangi oʻzaro munosabatlarga koʻniktirish shakl-shamoyillarini oldindan puxta rejalashtirib qoʻyish foydalidir.
Mehnat jamoasiga rahbarlik uchun chetdan jalb etilgan xodimni yangi vazifaga koʻniktirish yanada murakkabroqdir. Chunki ular nafaqat oʻzi rahbarlik qiladigan jamoa bilan, balki korxona, uning tuzilishi, an’analari, oʻziga xos xususiyatlari va boshqalar bilan mutlaqo notanish boʻladilar. Shuning uchun personalni boshqarish xizmatlarining zahirani tayyorlash dasturi doirasida yangi lavozimga koʻniktirishning maxsus dasturlarini ham ishlab chiqish talab etiladi.
Davlat boshqaruviga yoʻnaltirilgan tashkilot rahbariyati davlat xizmatchilarining kasbiy mahoratini oshirish muhimligini anglagan holda, zarur sharoitlarni oʻz vaqtida, joyida, ularni tashkil etish doirasida yaratishi kerak. Bu usul ba’zi bir kamchiliklardan xoli emas (menejerlar va mutaxassislarga yuklamani koʻpaytirish, oʻz oʻquv bazasini yaratish zarurati va b.). Shuningdek, u bir qator afzalliklarga ham ega:

• 
  koʻp sonli davlat xizmatchilarini doimiy ravishda oʻqitish imkoniyatining mavjudligi;
  
• 
  kadrlarning chuqur kasbiy bilimlarni olish imkoniyatining mavjudligi, ularning davlat boshqaruviga yoʻnaltirilgan tashkilot ehtiyojlariga muvofiqligi;
  
• 
  davlat sektorida kadrlarni tashqi tayyorgarlik boʻyicha oʻqitishning arzonligi;
  
• 
  xodimning oʻqish (oʻrganish, tayyorgarlik) qobiliyatini oʻrganish uchun katta imkoniyatlarning mavjudligi.
  

Davlat sektorida kadrlar boshqarmasi kadrlar zahirasini tayyorlashda muhim tashkiliy va muvofiqlashtiruvchi oʻrin egallaydi. Vaholanki, davlat sektorida kadrlar malakasini oshirish va zahirasini tayyorlash – faoliyatning eng muhim yoʻnalishi, bunda birinchi navbatda davlat boshqaruviga yoʻnaltirilgan tashkilotning barcha darajadagi rahbarlari nazarda tutiladi.