Qarshi davlat universiteti geografiya va agronomiya fakulteti geografiya o

5. Tabiiy geografik rayonlari
Koreya yarim oroli - Sharqiy Osiyoda, Yapon dengizi bilan Sariq dengiz oraligʻida. Maydoni 150 ming km². Oʻz. 600 km chamasida, aksari qismida kengligi 200 km. Koreya yarim orolio.da Koreya Respublikasi va KXDRning katta qismi joylashgan. Yarim orol materik bilan Koreya boʻyni orqali tutashgan. Relyefi, asosan, togʻli, gʻarbida sertepa tekislik. Eng baland joyi — Sharqiy Koreya togʻlaridagi Chirisan choʻqqisi (1915 m). Sharqiy qirgʻoqlari kam parchalangan, gʻarbi va janubida qoʻltiq va buxta koʻp. Iqlimi moʻʼtadil, mussonli, janubida subtropik iqlim. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi shimolida —21° dan janubida 4° gacha, iyulniki 22—26°. Yiliga 900– 1500 mm yogʻin yogʻadi. Daryolari sersuv, eng muhimlari: Amnokkan, Tumangan, Kimgan va boshqa Keng bargli va doim yashil subtropik oʻrmonlar (jan.da) bilan qoplangan. Vodiylarda sholi, soya, paxta ekiladi. Foydaliqazilmalardan volfram, grafit, magnezit uchraydi. Milliy parklar tashqil etilgan.
Sharqiy xitoy Dunxay — Tinch okeandagi yarim yopiq dengiz, gʻarbda Xitoyning sharqiy qirgʻoqlari, janubida Tayvan o., sharqda Yaponiyaning Kyusyu va Ryukyu orollari, shimolida Koreya boʻgʻozi orqali Yapon dengizi bilan chegaralangan. Maydoni 836 ming km². Dengizning gʻarbiy qismi materik sayozligida, chuqurligi sharqqa tomon ortib boradi. Eng chuqur joyi 2719 m. Yqlimi mussonli, dovul koʻp boʻladi. Oʻrtacha tra fevralda 5° dan (shim.gʻarbda) 15° gacha (jan.sharqda), avgustda 26°. Yillik yogʻin 1100 – 2200 mm (asosan, yozda yogʻadi). Sharqiy qismida doimiy sharqiy oqim — Shimoliy Passat iliq oqimi mavjud. Sh.Sharqiy Xitoy dengiziga quyiladigan eng yirik daryo — Yanszi dengizga katta miqsorda chuchuk suv keltiradi, shu sababli gʻarbida suvning shoʻrligi sharqiga nisbatan kamroq (5— 10%o dan 30—34,5%o gacha). Suv qalqishi yarim sutkalik (7,5 m gacha). Baliq va boshqalar dengiz hayvonlari ovlanadi, tuz olinadi. Yirik portlari: Shanxay, Xanchjou, Ninbo, Szilun, Nagasaki.
Yirik yapon orollari shakli to'rt yirik orollar - Honshu, Hokkaido, Kyushu va Skok. janubga Ryukyu arxipelagi davomidir. Kichik orollar guruhi sharq va g'arb bor. Yaponiya orollari ulkan masofani (taxminan 370 ming kvadrat kilometr) yoyilgan. Ularning riroda orolini va Xitoy qo'shni joylari qit'a xususiyatlarini, shuningdek, muayyan yapon birlashtiradi.
Yaponiyaning orollar vulkan faoliyati bilan birgalikda kuchli seysmik faoliyati bilan ifodalanadi. o'sha joylarda vulkanizm maxsus belgilar, qaerda chuqur yoriqlar ko'rinishi: orollar g'arbiy tashqarisi va Honshu o'rta qismi. Yaponiyada, faqat 150 ta vulqonlar. Yapon orollari — Tinch okeanning gʻarbiy qismidagi arxipelag . Mayd. 370 ming km². Yapon orollarida Yaponiyaning asosiy qismi joylashgan. 4000 dan ziyod orollarni oʻz ichiga oladi. Eng yirik orollari: Xokkaydo, Xonsyu, Kyusyu, Sekoku. Relyefi, asosan, togʻli. Vulkan koʻp. Tez-tez zilzila boʻlib turadi. Iqlimi subtropik, mussonli, shim.da moʻʼtadil iqlim. Kuzda falokatli tayfunlar boʻlib turadi. Daryolari qisqa va sersuv. Hududining yarmidan ortigʻi oʻrmonlar bilan qoplangan.