Qarshi davlat universiteti filologiya fakulteti

1.Satr ko’chirilmaydigan so’zlarni ajrating.
Uni, o’sha, cho’g’, va, siz, uni, aroq, asl, qadr

2. 
   So’zlarning urg’usini qo’ying.
   

Qalbingiznìng unutilìb ketgàn, o’zingìz bilmaydigán allaqáysi burchaklaridá miltillayotgán ushshóqqina norozilikdán qo’rqásiz, uní sezmaslikká olásiz! Tog’ri, qadr-qimmatingíz oshkorá haqoratlangandá o’shá miltillayotgán chó’g’ alangá olgánday bo’ládi va siz uní aróq bilan o’chirishgá urinásiz. Dunyogá shirakáyf ko’zlár bilan qaráb, taskín topásiz, lekin ertasí kayfingíz tarqáb, dunyó yaná ásl holigá qaytádi! Shungá yig’lamoqdá́n o’zgá chorangíz qólmaydi… keyín o’ksib-o’ksíb yig’láysiz.

3. 
   Urg’u tushmaydigan qo’shimchalarni aniqlahg.
   

-qina, -siz, -day, -di.

4. 
   Urg’u ma’no farqlaydigan holatlarni aniqlang.
   

ko’zlár (ot) - ko’́zlar (fe’l)

4-mashg’ulot. Fonetik o’zgarishlar.
Reja:
1. Darsda: Fonetik jarayonlar mavzusi yuzasidan 29-30-mashqlarni yechish.
2. Uyga vazifa: Matn tuzihg. Tuzgan matningiz asosida quyidagi topshiriqlarni bajaring.

1. 
   Fonetik jihatdan o’zgargan so’zlarni aniqlang.
   
2. 
   Fonetik o’zgarish turini aniqlang.
   
3. 
   Fonetik o’zgarishning yuzaga kelish sababini aniqlang.
   
4. 
   Tovush tushushi hodisalarini aniqlash.
   
5. 
   Tovush orttirilishi hodisalarini aniqlang.
   
6. 
   Tovushlarning o’rin almashinish hodisalarini aniqlang.
   

3. Adabiyot: Y.Hamrayeva, va b. Hozirgi o’zbek adabiy tili. Mashqlar to’plami. 1-qism. Qarshi, 2005. O’quv qo’llanma. QDU IK tas. 15-16-betlar.


Bajarilishi:
1. Darsda: Fonetik jarayonlar mavzusi yuzasidan 29-30-mashqlarni yechish.
29-mashq.
1. Sinovlarda men chiniqdim, qasamimga sodiqman. 2. Ikkovi valsga raqs tushib, shamolday gir aylanib turganlarida, oyog’i kimgadir tegib ketdi.
3. Tanaffusga chalingan qo’ng’iroqning keti uzilmasdanoq, auditoriya eshigi lang ochildi-yu, o’qituvchi bilan izma-iz bolalar yo’lakka oqib chiqishdi.
4. Issiq ovqat, choy-poylarimiz shularning bo’ynida. 5. Munavvar eng yaqin do’stini to’satdan uchratganday o’rnidan turib ketdi. 6. Uni bunday qiynoqdan faqat qo’g’iroqqina qutqardi.