Qarshi davlat universiteti amaliy matematika va informatika kafedrasi

Antivirus programmalar va ularning ahamiyati

Kompyuter viruslari bilan samarali kurashishda antivirus dasturlaridan foydalaniladi. Mavjud antivirus dasturlar viruslardan 100 foiz tozalash imkonini bera olmaydi. Viruslardan tozalash uchun virus dasturiga kontur (qarshi) dasturlar yozilishi bilan antivirus dasturlar yaratiladi.

Antivirus dasturlarining ishlash prinsipi fayllar, sektorlar va sistema xotiralarini tekshirish va ulardagi yangi va ma’lum viruslarni izlashdan iboratdir. Antivirus dasturlarning oxirgi vakillaridan foydalanish tavsiya etiladi. Quyida bir nechta antiverus programmalarni ko’rib o’tamiz.

Kasperskiy laboratoriya mahsuloti.

Kasperskiy laboratoriyasi antivirus programma ta’minotini Anti Viral Tolkat PRo (AVP) nomi bilan tavsiya qiladi. Laboratoriya antivirus himoyalarining barcha tillari antivirus skanerlar, monitorlar, revizor kontrollerlar tag’dim etiladi. AVP operatsion sistemalarni, pochta sistemalarni viruslardan tozalaydi. AVP kompyuter viruslarining barcha kanallari orqali mumkun bo’lgan imkoniyatlarini to’liq nazorat qilishni ta’minlaydi.

Virusga qarshi kurashish uchun quyidagi dasturlardan keng foydalaniladi:

1.Aidstest.

2.DrWeb.

3.AVP.

Odatda bu dasturlarni ishga tushirish Avtoexe.bat fayl tarkibiga kiritish avtomatik ravishda ishga tushiriladi.

Disklar kompyuter diskovodiga qo’yilishi bilan virusga qarshi tekshirib olish tavsiya qilinadi. Bu quyidagicha amalga oshiriladi:

A:\>Aidstest A:fgs.

Bu yerda ishlatilgan kalitlar:

F – Full - to’liq tekshirish;

g-good - davolash.

S-Seach - izlash ma’nosida bo’lib, ko’rsatilgan qurilmadagi fayllarni tekshiradi.

Aidstest ning kamchiligi shundan iboratki, u operativ xotiradagi mavjud viruslarni aniqlay olmaydi. U faqat faylli viruslarni tekshirishga qaratilgan. Aidstest tez yordam funksiyasini bajaradi.

DrWeb-davolovchi vrach vazifasini o’taydi. Uni ikki xil ishga tushirish mumkin:

Masalan,

C:\ANTI>DrWeb A:\CU\CL\AL

Buyrug’i berilsa, dastlab virus bazasi yuklanadi, so’ng operativ xotira virusga qarshi tekshiriladi so’ngra ko’rsatilgan qurilmadagi fayllarni to’liq virusga tekshiradi va davolaydi.

C:\ANTI.> drweb buyrug’i berilsa, DrWeb ning paneli hosil bo’ladi.

Bu yerda ham virus bazasi yuklanadi, so’ng operativ xotira tekshirilishi kuzatiladi. Qurilmalarni o’zgartirish va davolash uchun Ctrl+F5 tugmachalari bosiladi, yoki test menyusidan Лечить buyrug’i tanlanadi. Hosil bo’lgan darchada qurilma nomi klaviatura orqali kiritiladi.

DrWeb ning ishini to’xtatish uchun ESC tugmachasi bosiladi.

Komanda farmati:

d [disk: [yo’l]][optsiya]

Bunda Disk—disk nomini belgilaydi, agarda barcha disklar tekshirilishi zarur bo’lsa, [*] belgisi qo’yiladi;

Yo’l –tekshiriladigon fayllar yo’li ko’rsatiladi;

Optsiya—quydagi komandalarning ixtiyoriy majmui:

\d- tiklash mumkin bo’lmagan fayllarni o’chiradi;

\f—fayl va sistemali maydonlarni davolaydi;

\A—barcha fayllarni tekshiradi;

\v—Fayllarini virusga kasallanishini tekshiradi;

\u[Disk:]–Arxiv fayllarinivirusga tekshiradi. (Disk arxivdagi fayllarni tiklash uchun disk nomi ko’rsatiladi.)

\R—[fayl nomi]–Tekshirish natijasini ko’rsatilgan faylga yozadi. (Fayl ko’rsatilmasa, natija Report.web fayliga yoziladi.);

\N—Virusni xotiraning yuqori adreslarida qidiradi;

\M—Xotirani virusga tekshirmaydi.

Adinf revizor programmasi.

ADinf programmasi D.Mostovoy (Rossiya) mahsulidir. Bu programma fayllar holati haqidagi ma’lumotni eslab qoladi. Navbatdagi tekshirish natijasida bu ma’lumotning o’zgarishi fayl o’zgartirilganligidan dalolat beradi. Bu virusning harakati natijasida bo’lishi mumkin. Birorta o’zgarish revizorning nazaridan chetda qolmaydi. Revizor darhol Sizni o’zgarish haqida ogoh qiladi. Lekin o’zgarish sababini tushuntirmaydi. Buning sababi virus ekanligini, yoki o’zingiz kiritgan o’zgartirishlar ekanligini o’zingiz aniqlashingiz zarur. ADinf virusni davolamaydi. Uning maxsus ADinf Ext maxsus davolovchi programmasiga ega bo’lsangiz, u bu muammoni bir zumda hal qiladi.

Rezident programmalar fayllar ustida havfli amallarni nazorat qiladi va har gal Sizdan bu amalni bajarish uchun ruxsat so’raydi. Afsuski, bu programmalar virusning faylga murojaati bilan Sizning murojaatingizni farqlay olmaydi. Natijada savollar berib, Sizni asabiylashtiradi.

Antiviruslar ishlab chiqaruvchi «Диалог-Наука» aksionerlik jamiyati har bir antivirus kamchiligini hisobga olgan holda ma’lumotlarni himoyalash uchun ulardan birgalikda foydalanishni tavsiya etadi.