Qarshi davlat universitet ijtimoiy fanlar kafedrasi «tasdiqlayman»

Konservatizm oqimining kо‘zga kо‘ringan arboblarida Angliyada Edmund Byork (1729-1797) fransuz publitsisti va jamoat arbobi Jozef de Mestr (1753-1821) va boshqalar edilar.
Konservatorlar ta’limotiga kо‘ra, jamiyat о‘z ichki qonunlariga kо‘ra asta-sekinlik bilan takomillashib boradi. Ularning ta’kidlashicha, hayotda hal qiluvchi ahamiyatga ega bо‘lgan narsalar: urf-odatlar, an’analardir. Shuning uchun, konservatorlar fikricha, ijtimoiy taraqqiyotning asosiy mezoni xalqning urf-odatlari о‘zgarishidan iboratdir. Ular davlatning monarxiya boshqaruvi bilan bog‘liq bо‘lgan siyosiy hayotning an’anaviy ukladini saqlab qolish zaruratini asoslashga harakat qiladilar.
Konsevatizm ijtimoiy taraqqiyotni inkor etmaydi, tadrijiy taraqqiyotni yoqlab chiqdi, chunki ijtimoiy-siyosiy hayotning tadrijiyligi eski narsalarning yangisiga asta-sekinlik bilan moslashuvi orqali kechadi. Davlatning iqtisodiy qudratining asosi va uning tabiiy taraqqiyotining asosi xususiy mulkchilikdir. Hech kim mulk-boylik tо‘plash imkonidan va huquqidan mahrum bо‘lishi mumkin emas.
Liberalizmning g‘oyaviy–siyosiy oqim sifatida vujudga kelishi XVII-XVIII asrlarda Yevropada yangi ijtimoiy–iqtisodiy va ijtimoiy ishlab chiqarish munosabatlarining rivoji bilan bog‘liq. Liberalizm mafkurasi-dagi asosiy tamoyil jamiyatda inson erkinligi g‘oyasidir. Liberalizm mafkurasi jamiyatda tezkorlik bilan bozor munosabatlarini shakllanti-rishga zaruriy shart-sharoitlar yaratilishiga yо‘naltirilgan edi. Bu oqimning asoschilari ingliz olimlari Djon Lokk (1632-1704), Adam Smit (1723-1790), Iyeremiya Bentam (1748-1832), Djon Styuard Mill (1806-1873) va fransuz mutafakkiri Benjamen Konstan (1767-1830) va boshqalar edilar.
XIX asr davomida liberallar jamiyatining tabiiy rivojlanishini yoqlab chiqdilar. Ularning fikricha, jamiyatdagi ijtimoiy munosabatlarni boshqarilishi davlatning aralashuvisiz amalga oshirilishi lozim, bu yerda davlat “qо‘riqchi ”rolini bajarish kerak, ishlab chiqaruvchilar о‘rtasida erkin raqobatga sharoit yaratishi, fuqorolarning mulkini qо‘riqlashi lozim. Erkin tadbirkorlik, parlament tuzumi, shaxsning siyosiy erkinligi, oshkoralik, plyuralizm kabilarni himoya qilish barobarida liberalizm zamonaviy sivilizatsiya qiyofasini belgilaydigan umuminsoniy qadriyatlarning shakllanishiga kо‘maklashdilar.