|
20-чизма.
Бугунги дунёдаги ғоявий - мафкуравий жараёнларнинг
йўналишлари
Прогрессив
|
|
Реакцион
|
|
|
|
Тинчлик, барқарорлик
ва тараққиёт
|
|
Уруш, қуролланиш, терроризм
ва экстремизм
|
|
|
|
Миллатлараро тотувлик ва
диний бағрикенглик
|
|
Ирқчилик, миллатчилик,
диний ақидапарастлик
|
|
|
|
Инсон эркинлиги ва
шахс камолоти
|
|
Тоталитаризм, мустабидлик
ғояси асосидаги фаолиятлар
|
|
|
|
Умуминсоний қадриятлар
устуворлиги
|
|
Эгоизм, маҳаллийчилик, тор
манфаатлар устуворлиги
|
Ҳозирги давр-дунёда ғоявий қарама-қаршиликлар мураккаб тус
олган, мафкура полигонлари ядро полигонларидан ҳам
кучлироқ бўлиб бораётган даврдир.
21-чизма.
Миллий ғоя: зарурлиги, маъно-моҲияти
Миллий ғоя - инсон ва жамият ҳаётига маъно мазмун бахш этадиган, уни эзгу мақсад сари етаклайдиган фикрлар
мажмуидир.
|
|
Мафкура - муайян ижтимоий гуруҳ, ижти-моий қатлам, миллат, давлат, халқ ва жа-миятнинг эҳтиёжлари, мақсад ва муддао-лари, манфаатлари, орзу-интилишлари ҳам-да уларни амалга ошириш тамойилларини ўзида мужассам этадиган ғоялар тизимидир.
|
Ўзбекистоннинг тараққиёт йўли
Мамлакат олдида турган мақсадлар
Ривожланиш стратегияси
22-чизма.
Ҳозирги даврда мафкуравий
жараёнларнинг хусусиятлари
Интеграциялашиш
|
|
Глобаллашиш
|
|
Дифференциялашиш
|
|
|
|
|
|
Демократиялашиш
|
|
Инсонпарварлашиш
|
|
Сиёсийлашиш
|
|
|
|
|
|
Миллий чегаралар доирасида қолиб кетмаслик
|
|
Жамият ҳаётининг ҳамма соҳаларига таъсир кўрсатиш
|
|
Инсон умрининг бар-ча босқичларига уму-мий таъсир кўрсатиш
|
ХХI асрнинг бошларига келиб мафкуравий жараёнларнинг универсаллашуви шу даражага етадики, ундан бирор киши четда қолаётгани йўқ. У бутун Ер юзини, барча минтақа ва мамлакатларни қамраб олди, дунёдаги барча
одамлар унинг таъсири остида ҳаёт кечирмоқда
23-чизма.
Иқтисодий муносабат ва
алоқаларнинг кучайиши
Ижтимоий-сиёсий муносабатларнинг кенгайиши
|
|
Мафкуравий
Жараёнларни
|
|
Маънавий муносабат-лар ва маданий алоқалар кўламининг ортиши
|
|
|
глобаллаштирувчи
ва универсаллаш-
|
|
|
Ахборот ва алоқа коммуникациялари-нинг тараққиёти
|
|
тирувчи омиллар
|
|
Фундаментал илмий кашфиётлар ва фан ютуқларининг кўпайиши
|
Техник ва технологик
имкониятларнинг ўсиши
Бугунги дунёда мислсиз илмий кашфиётлар, улкан техникавий имкониятлар, универсал технологиялар, ахборот тарқатишнинг глобаллашуви, яъни уларнинг бутун кураш заминини қамраб олиш жараёни шиддат билан бормоқда. Бу жараёнлар жаҳон тараққиётининг муҳим хусусияти эканини эътироф этган ҳолда, уларнинг кучли мафкуравий таъсир воситаси
эканини ҳам унутмаслик даркор.
4-чизма.
Ҳозирги даврда Марказий Осиё сиёсий харитасида рўй берган туб ўзгаришлар туфайли бу минтақага нисбатан геополитик ёндашувларнинг ифодаси бўлган мафкуравий жараёнлар мураккаблашиб бормоқда. Мустақил тараққиёт, эркин ва фаровон ҳаётга бўлган ишонч–эътиқодни мустаҳкамлаш йўлида хавф–хатарларнинг олдини олиш учун муттасил огоҳ бўлиб яшаш, биргаликда кураш олиб бориш минтақа халқлари учун ҳаётий заруриятга айланиб қолди.
Марказий Осиё минтақасида мафкуравий жараёнлар
Интеграция жараён-
ларининг кучайиб
бориши
|
|
|
|
«Туркистон - умумий уйимиз» ғоясининг амалга ошиши
|
|
|
|
|
|
Мустақил давлатлар ўртасидаги ҳамкор-ликни кучайтириш
|
|
Ижобий таъсир
кўрсатувчи
омиллар
|
|
Террорчиликка қарши кураш марказини ташкил этиш
|
|
|
|
|
|
Диний ақидапарастликка қарши курашда умумий фаолият олиб бориш
|
|
|
|
«6+2» гуруҳи фаолиятини кучайтириш
|
25-чизма.
Марказлашган Осиё минтақасидаги
мафкуравий жараёнлар
Ислом халифалиги байроғи остида мусулмон халқларини янги империяга бирлаштиришга интилишлар
|
Салбий
таъсир кўр-
|
Ёш мустақил давлатларни собиқ иттифоққа бирлаштириш ғояси
|
|
сатувчи мафку-
равий таҳ-
|
|
Тарихимизни, миллий қадриятларимиз ва диннинг моҳиятини сохталаштиришга уринишлар
|
Дидлар
|
Ахлоқсизлик ғояларини ёйиб, халқни маънавий жиҳатдан бузишга интилишлар
|
Турли мафкуравий воситалар орқали
минтақавий ва давлатлараро можароларни
келтириб чиқаришга қаратилган ҳаракатлар
26-чизма.
Порахўрлик
Коррупция
Носоғлом маµаллийчилик
Ашаддий миллатчилик
Ёнидагиларни менсимаслик
Меркантилизм (ишлаб чиқаришни ривожлантириш эмас, балки пул жаміариш, четга кўпроқ мол сотиш, ёки ортиқча мол-дунёга µирс қўйиш)
Ички
Ватандошларнинг µақига хиёнат қилиш
таҳдидлар-
нинг кўриниш-
лари
«Маънавий эмиграция»
(бахтини ўз ватанидан эмас, ўзга жойлардан қидириш)
Бефарқлик
Лоқайдлик
Одамларни бой-камбағалга бўлиб муомала қилиш
Ўзлигини англамаслик
27-чизма.
Тарихий қонуният: бир ижтимоий тузумдан иккинчисига ўтиш даврида ижтимоий, иқтисодий сиёсий соҳалар билан бирга ғоявий–мафкуравий
соҳада ҳам муайян муаммоларни ҳал этиш, тараққиётнинг бу борадаги тамойилларини амалга ошириш зарурияти юзага келади.
Умрини ўтаб бўлган
жамиятнинг ғояси, ақида
ёки мафкураси ўтмишга
айланади
Ижтимоий онг ва тафаккурнинг ўзгариши,
янгича дунёқараш
|
Мамлакат
тараққиётининг
ҳозирги даври
|
Айни шу шароитда халқ ва давлатнинг эзгу мақсадларига ёт ва зарарли бўлган, жамият ҳаётига ўз таъсирини ўтказишга ҳаракат қилаётган бегона ғоя-лардан ҳимоя қилиш зарур
|
шаклланиши учун зарур
|
|
|
бўлган ўтиш даври
зарур бўлади
Янги жамиятнинг янги бир ғояси, илғор бир фикрнинг шаклланишига эҳтиёж туғилади
|
Янги ғоя ва мафкура
жамият тараққиёти нинг зарурий шарти,ижтимоий жараённинг ҳосиласи сифатида вужудга келади
|
Бундай шароитда мафкуравий бўшлиқни жамият ва халқни пировард мақсадларига мос бунёдкор ғоя ва мафкура билан тўлдириш заруриятга
айланади
|
|
|
|
28-чизма.
Умрини ўтаб бўлган жамиятнинг ғояси, ақида ёки мафкураси
|
|
Янги жамиятнинг янги бир ғояси, илғор бир фикрнинг шаклланишига эҳтиёж
|
|
|
|
|
М а м л а к а т
|
|
|
|
|
Ижтимоий онг ва тафаккурнинг ўзгариши, янгича дунёқараш шаклланиши учун зарур
бўлган ўтиш даври
|
|
Айнан шу шароитда халқ ва давлатнинг эзгу мақсадларига ёт ва зарарли бўлган, жамият ҳаётига ўз таъсирини ўтказишга ҳаракат қилиши муқаррар бўлган бегона ғоялар
|
Улар асосида ҳозирда жамиятимиз ҳаётига жиддий
хавф туғдирадиган мафкуравий таҳдидлар:
ислом халифалигини тиклаб, унинг байроғи остида мусулмон халқларни янги империяга бирлаштиришга қаратилган интилишлар;
ёш мустақил давлатларни собиқ иттифоққа бирлаштириш ғояси;
тарихимизни, миллий қадриятларимиз ва диннинг моҳиятини сохталаштиришга уринишлар;
ахлоқсизлик ғояларини ёйиб, халқни маънавий жиҳатдан бузишга интилишлар;
турли мафкуравий воситалар орқали минтақавий ва давлатлараро можароларни келтириб чиқаришга қаратилган ҳаракатлар.
29-чизма.
Минтақавий
можаролар
|
|
|
|
Этник ва миллат-
лараро зиддиятлар
|
|
|
|
|
|
Диний экстремизм
ва фундаментализм
|
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
