Qarmii texnologiya fakulteti kt 176-17 guruh talabasi Elmurodov Sirojiddinning

QarMII Texnologiya fakulteti KT 176-17 guruh talabasi Elmurodov Sirojiddinning Kimyoviy injenering jarayonlari va qurilmalari fanidan tayyorlagan topshiriq javoblari.

Kristallanish jarayoni mavzusiga oid

Savol 1: Kristallanish va eritish jarayoni haqida ma’lumot bering.

Javob 1: Eritma, erigan qotishma va gaz fazasi tarkibidan kristallar holatidagi qattiq fazani hosil qilish jarayoni kristallanish deb ataladi. Ushbu jarayon sanoatning neft va gazni qayta ishlash, kimyo, metallurgiya, oziq-ovqat, dori-darmon ishlab chiqarish kabi tannoqlarida ishlatiladi.

Eritish jarayoni deb kristallanishga teskari boʻlgan jarayonga aytiladi. Bunda erituvchi sifatida koʻpincha suv ishlatiladi. Har ikkala jarayon ham qattiq faza-suyuqlik sistemasida yuz beradi. Kristallanish jarayoni odatda suvli eritmadagi kristallanishi lozim boʻlgan moddaning eruvchanligini kamaytirish orqali, ya ’ni uning haroratini o ‘zgartirish yoki erituvchining bir qismini bugʻlatish yoʻli bilan amalga oshiriladi. Erigan qotishmalardan kristallami ajratib olish uchun esa ular sovitiladi. Kristallanish jarayoni eritmadagi qattiq faza eruvchanligining

o ‘zgarishiga asoslangan. Haroratning ortishi bilan moddalarning eruvchanligi ko‘payib, ular yaxshi eruvchanlik xususiyatiga ega boʻladi. Haroratning ortishi bilan ba’zi moddalarning eruvchanligi kamayib ketadi va ular yomon eruvchan moddalar hisoblanadi. Berilgan haroratda eritmaning qattiq faza bilan muvozanat holatida boʻlishi to‘yingan eritma deyiladi. To'yingan eritma tarkibidagi erigan moddaning miqdori eruvchanlik darajasini belgilaydi. Eruvchanlik erigan moddaning va erituvchining xossalariga, haroratga hamda qo‘shimcha komponentlarning borligiga bogMiq. To‘yingan eritma o ‘z tarkibida imkoni boricha ko'p miqdorda erigan modda ushlaydi. Bu holatdagi eritma turg‘un boʻladi. o‘ta to'yingan eritma esa o ‘z tarkibida eruvchanlik xususiyatiga nisbatan ortiqcha miqdorda erigan m odda ushlaydi. Shu sababli o ‘ta to‘yingan eritmalar turg‘un bo'lmaydi. Bunda eritmalardan ortiqcha erigan moddalar kristall holida ajraladi, so'ngra esa eritma yana to'yingan holatga o'tadi.