Qaraqalpaq ádebiyatí

QAsÍM ÁweZOV
 
(1897 — 1938)
Belgili  talant  iyesi  Qasım  Áwezov  XX 
ásirdegi  qaraqalpaq  ádebiyatında  shayır, 
dramaturg,  awdarmashı  hám  mámleketlik 
ǵayratker  sıpatında  xalqımızǵa  jaqınnan  tanıs 
boldı.  Ol  1897-jılı  Shımbay  rayonı  aymaǵında 
tuwıladı.  Qasım  dáslep  óz  awılında  Maqtum 
axun  medresesinde,  sońınan  Shoraxandaǵı 
Raxmetulla  axunnıń  medresesinde  tálim 
aladı.  1921-jılı  Tórkúldegi  qısqa  múddetli 
pedagog  tárbiyashılardı  tayarlaytuǵın  oqıw  kursın  pitkerip, 
Shımbay  qalasında  baslawısh  klass  muǵallimi,  mektep-internat-
tıń  shólkemlestiriwshisi  hám  baslıǵı  jumıslarında  isleydi. 
1922—23-jılları  Samarqandtaǵı  partiya  mektebinde  oqıp  kelip 
Shımbaydaǵı  Xalıq  bilimlendiriw  bólimin  basqaradı.  1923-jılı 
Tashkenttegi  Orta  Aziya  universitetinde  oqıp  atırǵan  jerinen 
shaqırtıp  alınıp,  1923—25-jılları  oblastlıq  Xalıq  bilimlendiriw 
bóliminiń  baslıǵı  etip  tayınlaydı.  1925—29-jılları  Qaraqalpaqstan 
Respublikası  atqarıw  komitetiniń  baslıǵı  lawazımında  islese, 
1929-jıldan baslap Qazaqstan Oraylıq atqarıw komiteti baslıǵınıń 
orınbasarı,  Qazaqstan  Ishki  isler  xalıq  komissarı  xızmetlerin 
atqaradı.  1930 — 32-jılları  hám  1935—36-jıllarda  eki  mártebe 
Moskvada Qaraqalpaqstan húkimetiniń Rossiya Federativlik Res-
publikasındaǵı  turaqlı  wákili  boladı.  1932—34-jılları  Qaraqal-
paqstan  Respublikası  Xalıq  komissariatınıń  baslıǵı  bolıp  islese, 
1936 — 37-jılları  Qaraqalpaqstan  Xalıq  komissariatı  janındaǵı 
kórkem óner basqarmasınıń baslıǵı lawazımın atqaradı. Ol 1932-
jılı  shólkemlestirilgen  jazıwshılar  byurosınıń,  1934-jılı  uyımlastı-
rılǵan  Qaraqalpaqstan  Jazıwshılar  awqamınıń  baslıǵı  bolıp 
saylanadı hám usı jıldan baslap Jazıwshılar Awqamına aǵza bolıp 
qabıllanǵan. El-xalqı ushın usınday pidayı xızmetler etken Qasım 
Áwezov 1938-jılı nahaqtan «xalıq dushpanı» atalıp qamaladı hám 
1938-jılı  talantınıń  áyne  gúllengen  shaǵında  qamaqta  mezgilsiz 
qaytıs boladı.