Qadimgi Yunoniston va Rim tarixi Eng qadimgi Yunoniston

SHOIRLAR VA ULARNING ASARLARI.
Yunon she’riy adabiyotining shakllanishi er. avv. IX–VIII asarlarga tegishli bo’lib, bu davrni “Gomer davri she’riyati” deyishadi. Gomer, Gesiod va dramaturglar Esxil, Sofoklning asarlari juda yaxshi saqlangan. Gesiod o’zining “Mehnat va kunlar” asarida yunon jamiyatidagi ijtimoiy ziddiyatlar haqida yozadi. 
SHAHARLAR. Yunon tarixiy manbashunosligiga shahar qoldiqlari muhim 
o’rin tutadi. Shaharlardagi saroylar, ibodatxonalar yaxshi saqlangan. Krit-Miken 
davri saroylari, inshootlari juda ko’plab topilgan. Yunon me’morchigining asosiy
yodgorliklaridan bu Palestlar va Gimnasiylardir. Palestlar – bu sport inshootlari 
jumlasiga kirib, u yerda asosan yosh bolalar muntazam sport bilan shug’ullanishgan. 
Gimnasiy – sport inshooti bo’lib, bu yerda asosan kattalar sport va fan bilan 
shug’ullanganlar. Bizgacha Afinaning ikki katta gimnasiyasi saqlanib qolgan. 
Ulardan biri qahramon Akadem bog’ida joylashgan, ikkinchisi likeylik Appolon dala 
hovlisida joylashgan. Yunonistondagi madaniyat markazlaridan yana biri bu
muqaddas joylar va ulardagi haykal va inshootlardir. Shaharlar tarixini o’rganishda
qadimgi yo’llar ham muhim ahamiyat kasb etadi. Eng yirik yo’llar xarobasi Afina va Pirey portidagi yo’l bo’lib, dengiz ortidan keltirilgan mahsulotlar Pirey portiga tushirilib, shu yo’l orqali Afinaga keltirilgan. Bu mashhur yo’l Peloponnes urushi davrida Sparta va uning ittifoqchilari tomonidan buzib tashlangan. Hozirgi kunda faqat uning xarobalarigina saqlanib qolgan. Pireydan tashqari Yunonistonning ikki yirik porti Samos va Iskandariya ham o’z ahamiyatini yo’qotgani yo’q.