Qadimgi dunyo tarixi

11 mavzu. Eramizdan avvalgi VII-V asrlarda Qadimgi Sparta
Sparta davlati Peloponnesning janubida joylashgan. Bu davlatning poytaxti Sparta deb atalgan, mamlakatning o’zi esa Lakoniya deb nom olgan.
Fukidid, Ksenafont, Aristotel va Plutarx asarlari hamda spartalik shoir Tirteyning she’rlari Sparta davlatining tarixiga oid eng asosiy manbalardir. Bundan tashqari arxeologik ashyoviy dalillar ham muhim manba sanaladi.
Sparta davlatining paydo bo’lishi: Sparta arxaik Yunonistonning eng qadimgi davlati bo’lib, eramizdan avvalgi IX asrda doriy qabilalarining ko’chishining eng so’nggi davrida paydo bo’lgan. Doriylar Lakoniyani bosib olgandan keyin mahalliy aholini o’ziga bo’ysundirganlar. Sparta shaharini qurishganlar. Sparta davlati shu tariqa paydo bo’lgan. Istilochilar-doriylar- o’zlarini o’z bosh shahri sparta nomi bilan spartaliklar deb atay boshlaganlar. Pelloponnes territoriyasidagi tog’li joylarda yashovchi qabilalar hamda doriylarga ixtiyoriy ravishda bo’ysingan axeyaliklar, perieklar qo’shnilar deb atalgan. Bu aholi garchi teng huquqli bo’lmasada, lekin asoratga solinmagan. Spartaning asosiy aholi tabaqalari spartaliklar, perieklar, ilotlar( mahalliy qul qilingan aholilar ) shu tariqa vujudga kelgan.
Spartada dehqonchilik: Lakoniyaning ekonomikasi juda kam rivojlangan va ibtidoiy darajada edi. Bunda asosiy mashg’ulot dehqonchilik bo’lgan. Qadimgi Spartada yer xususiy mulk emas edi. Butun yer jamoaga qarashli bo’lib, jamoa o’z a’zolariga vaqtincha foydalanish uchun alohida uchastkalar berib turar edi. Ular yerni sotaolmas va ijaraga beraolmas edilar, chunki yer jamoa mulki edi. Yer juda ibtidoiy qurollar: ibtidoiy omoch, motiga bilan ishlanardi. Suli, bug’doy, arpa, palba kabi ekinlar ekilgan.
Spartada hunarmandchilik: Spartada hunarmandchilik ham juda kam rivojlangan edi. Hunarmandchilik bilan perieklar shug’ullanar edilar. Ular eng asosiy narsalarnigina tayyorlashganlar. Qurollarni takomillashtirish va mehnatni tashkil qilish haqida hyech kim o’ylamas edi, buning ustiga bu ish Sparta davlati tomonidan taqiqlab qo’yilgan edi. Shunday qilib ko’p asrlar davomida Sparta hunarmandchiligi taraqqiyotining mutassil past darajasida turib qolgan edi.