Qadimgi davr Sharq xalqlari hamda Antik davr Grek va Rim madaniyati



Download 42,13 Kb.
bet4/10
Sana26.03.2022
Hajmi42,13 Kb.
#511266
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
2 5301187449513317827

Гомер даври маданияти
Гомер даври маданияти асосан Гомернинг ва Гесиоднинг асарлари асосида белгиланади. Бу давр маданиятида худолар ҳақидаги мифлар асосий роль ўйнайди. Юнонлар Гомерни худолар ҳақидаги тасаввурларимизнинг ижодкори, деб баҳолаган эдилар.
Юнонистонда кўчиш даври (м.о. ХI аср) тугаши билан зодагонлар ўзларининг ижтимоий-сиёсий тузилмасини яратдилар ва «Гомер илоҳий давлати»ни барпо қилдилар. Бу давлатнинг тепасига Зевс тасвири қуйилган бўлиб, бу культни бу ерга келган босқинчилар ўзлари билан бирга олиб келган эдилар. Зевс ерли худоларга дуч келганда, уларнинг вазифасини ўзига олиб, сиқиб чиқарди, бошқа худолар билан қўшилиб кетди ва уларнинг номларини ва сифатларини ўзига олди, Яна бошқа баъзи худолар билан муроса қилиб, бирга яшади, шунинг учун олдинги худолар Зевснинг укалари, сингиллари, болалари бўлиб қолди. Зевс баъзи худолар билан оила қурди. Аммо Гомерда ҳам, Гесиодда ҳам худолар оламининг яратувчиси эмас, ўша худоларнинг ўзлари туғилганлар. Қачонлардир улар мавжуд бўлмаган эдилар.
Архаик давр маданияти
Архаик даврда юнон шаҳар - давлатлари шакллана бошлади, илмий тафаккур, шеърият ривожланди, фалсафа, театр пайдо бўлди, Юнон санъати тараққий қилди. Архаик даврда спорт ва мусиқавий - бадиий ўйинлар пайдо бўлиб, юнонлар ўзларининг худоларига бағишладилар. Мил. ол. 776 йилдан бошлаб худо Зевсга бағишланган спорт мусобақалари одатга айланди. Бу ўйинлар Олимпия ўйинлари деб ном олди ва тўрт йилда бир марта ўтказиладиган бўлди. Худо Аполлон шарафига бағишлаб ўтказиладиган спорт ва мусиқа мусобақалари Пифий ўйинлари деб номланди. Бу мусобақа ҳам тўрт йилда бир марта ўтказиладиган бўлди.
Юнонистоннинг анча ривожланган вилояти Иония (Кичик Осиёнинг ғарбий қирғоғида)да натурфилософия ривожланди. Материализм ва объектив қонуниятларни излаш бу фалсафий оқим учун характерли эди. Фалес (мил.ол. 624 – 546) ҳамма нарсаларнинг ибтидоси ва асоси сув деган бўлса, Анаксимен (тахминан мил.ол. 585– 525) - ҳаво, Анаксимандр (тахминан мил.ол. 611–546) - чексизлик, деб қараган эдилар.
Пифагор ва унинг издошлари, бутун борлиқнинг асоси миқдор ва миқдор муносабатларидир, деб ҳисоблаб, математика, астрономия ва мусиқа назарияси тараққиётига муҳим ҳисса қўшдилар. Машҳур юнон файласуфларидан Гераклит (тахминан мил.ол. 554 - 483) материянинг асоси олов, деган хулосага келди. Унингча, табиатда ҳам, жамиятга ҳам абадий ҳаракат ва кураш кетади.
Деярли ҳамма қадимги юнон файласуфлари математик бўлган эдилар. Булар – Пифагор, Афлотун, Арасту бўлиб, улар оламнинг миқдорий тавсифи тўғрисидаги фалсафий таълимотни ривожлантирди. Биринчи юнон файласуфи Фалес жиддий астрономик тадқиқотлар яратди, қуёш тутилиши тўғрисида башорат қилди, айни пайтда у савдогар, денгизчи, кўприксоз, ажойиб инженер, давлат арбоби бўлган эди.
Архаик даврдаги адабиётда эпик жанрлар етакчи роль ўйнади. Гомернинг “Илиада”си, “Одиссея”си (мил.ол. VIII асрнинг охири) бунинг намунасидир. Бу даврда яна Гесиод “Теогония” (яъни Худолар шажараси) ва “Меҳнат ва кунлар” достонларини ёзди. Эзопнинг (мил.ол.VI аср) масаллари ҳам юнон маданияти тараққиётида муҳим роль ўйнади.
Архитектура ҳам ривожланди. Геометрик жиҳатдан тўғри шаклдаги колонналар, ҳайкалтарошлик, кулолчилик ривожланди. Айниқса, Коринфлик кулоллар идишларга нақш солишни ўйлаб топдилар. Бу даврда архитектура ва ҳайкалтарошликнинг бирлаштирилгани диққатга сазовордир. Ибодатхоналар ташқи томондан бўртма нақшлар билан безатилган, ичкарисига эса худоларнинг ҳайкалчалари қўйилган.

Download 42,13 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish