Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik Toshkent – 2011

Nomzodlarni rivojlantirish. Bu — rejalashtirilgan tadbirlar — nazariy va amaliy (boshqaruv) bilimlarni, ko’nikmalarni takomillashtirish, aniq vazifalarni bajarishdir. Ularga quyi-dagilar kiradi:

• 
  mashq (trening) larda ishtirok etish;
  
• 
  malaka oshirish kurslarida o’qish;
  
• 
  seminar, konferentsiya va kongresslarda ishtirok etish;
  

• 
  stajirovkalar (o’quv markazlari, ishlab chiqarishni boshqarishning ilg’or texnologiyalari joriy etilgan korxonalar,shu jumladan chet el kompaniya va firmalarida);
  
• 
  tavsiya etilayotgan lavozimda (asosiy rahbar yo’q vaqtida) stajirovka;
  

• 
  xizmat vazifalari rotatsiyasi;
  

• 
  mehnat faoliyatining gorizontal kengayishi (o’zaro bog’liq, doirasi kengaytirilgan vazifalarni bir darajada bajarish);
  

• 
  mehnat faoliyatining vertikal kengaytirilishi (xizmat vazifalariga egallab turgan lavozimidan yuqori darajadagi mansablarda ko’zda tutilgan vazifalarni ham kiritish);
  
• 
  ishlab chiqarishning ayrim amaliy masalalarini, korxona va uning bo’linmalari faoliyati tajribasini, yuzaga chiqqan muammolar kelib chiqishi sabablarini o’rganishga hamda bular xususida asoslangan xulosa va tavsiyalar tayyorlashga jalb etish;
  
• 
  o’z korxonasi hamda boshqa kompaniya va firmalar ishlab chiqarish o’quvlarida o’qituvchi sifatida ishtirok etish.
  

Zaxirani shakllantirish umuman korxonada hamda uning bo’linmalarida rahbarlik lavozimlarini egallash uchun maxsus tanlab olingan nomzodlarni aniq maqsadni ko’zlagan holda rivojlantirishdir (12.23- rasm).


Zaxirani shakllantirish yuzasidan ishlarni tashkil etish uchun, eng avvalo, quyidagilar hisobga olinishi talab etiladi:

• 
  zaxirani shakllantirish maqsadlarini aniqlash;
  
• 
  zaxirani shakllantirish tamoyillarini belgilash;
  
• 
  zaxiraga tanlab olish mezonlarini belgilash;
  
• 
  zaxira lavozimda ko’tarilishi uchun tayyorligini baholash tizimini ishlab chiqish;
  
• 
  zaxirani shakllantirish va undan foydalanish usullarini belgilash;
  
• 
  personalni boshqarish xizmatining kadrlar zaxirasi bilan ish olib borish yuzasidan vazifalari.