Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

11.1-rasm. Amaliy karyera turlari

---

Yuksak kasb mahoratiga 
erishish
Jamiyat uchun foydali ish
Shuhrat, e’tirof, hurmat
Mehnat bozorida katta 
talabga ega bo’lgan nufuzli 
ish
Yuqori lavozim, odamlarga 
rahbarlik qilish
Javob berishga qiynalganlar
Inson rejalagan yoki umid qilgan lavozimga erishishi uchun o’zgalar 
yordamiga muhtoj. U bu yordamni davlatdan, o’quv yurtlari, hatto 
yaqinlaridan ham kutadi.
Bugungi kunda kompaniya va firmalarning o’zlari xodimlar 
lavozimida kar’eralarini rejalashtiradigan bo’lganlar. Bu tushunarlidir. 
Chunki korxonalar personalni rivojlantirish orqali o’z muvaffaqiyatlarini 
ta’minlashga intiladilar. Shuninguchun ular personalni lavozimida 
o’stprishdan manfaatdordirlar.
Faoliyat turi, muayyan ish, xizmat pillapoyasidagi lavozim, o’rinni 
kar’eraning maqsadi, deb bo’lmaydi. U chuqur mazmunga ega. Jumladan, 
kar’era maqsadlari quyidagilardan iborat:
— xodim o’zini baholashiga mos hisoblagan, shu sababli unda 
ma’naviy qoniqish hosil qiladigan faoliyatturi bilan shug’ullanish yoki 
shunday lavozimni egallash;
— xodim imkoniyatlarini kuchaytiradigan va bu imkoniyatlarni 
rivojlantiradigan ishga yoki lavozimga ega bo’lish;
—
ijodiy xususiyatga ega ish yoki lavozimga ega bo’lish;
— muayyan darajada mustaqillik beradigan ish yoki lavozimga ega 
bo’lish;
— yuqori ish haqi to’lanadigan yoki katta daromad keltiradigan ish 
yoki lavozimga ega bo’lish;
— o’qishni faol davom ettirish imkonini beradigan ish yoki 
lavozimga ega bo’lish;
— farzandlarni tarbiyalash ishlari bilan shug’ullanish imkonini 
beradigan ish yoki lavozimga ega bo’lish.
Kar’era maqsadlari xodim yoshiga qarab hamda uning malakasi 
o’sishi va boshqa sabablarga ko’ra o’zgarishi bilan bog’liq ravishda 
o’zgaradi. Kar’era maqsadlarini shakllantirish doimiy jarayon hisoblanadi.
Kar’era, xodim mehnati murakkabligi yoki ish o’rinlarining ijtimoiy 
452

---

pillapoyadagi o’rni o’zgarishi bilan bog’liq eng muhim o’zgarishdir. Shu 
nuqtai nazardan kar’eraning ikki turi farqpanadi: